In 2022 startte de Autoriteit Consument & Markt (ACM) de campagne ‘Wie bepaalt de prijs’. De ACM deed hiermee een oproep aan retailers om te benadrukken dat zij degene zijn die de verkoopprijs mogen bepalen en niet de leveranciers. Ook legde de ACM een jaar eerder een boete op van ruim 39 miljoen euro aan Samsung voor ongeoorloofde invloed op de online-verkoopprijzen van televisies van zeven detailhandelaren. Concurrent LG volgde in september dit jaar met een boete van bijna 8 miljoen euro voor soortgelijke gedragingen.
De actieve handhaving van de ACM op dit vlak in samenhang met de inwerkingtreding van de nieuwe Groepsvrijstelling verticale overeenkomsten in 2022 (”Europese regelgeving”) en de daarbij behorende Richtsnoeren zorgen ervoor dat de relatie tussen de leverancier en de retailer extra in de spotlight komt te staan. De positie van de retailer blijft echter vaak onderbelicht, terwijl hij het risico loopt om de dupe te worden van ongeoorloofde gedragingen van de leverancier. Des te meer reden om in deze blog hier aandacht aan te besteden en een aantal belangrijke punten uit te lichten.
Uitwisselen informatie tussen leverancier en afnemer
Het uitwisselen van informatie tussen de leverancier en afnemer is onder de Europese regelgeving verder ingeperkt in het geval dat de leverancier direct concurreert met zijn afnemer. Dit wordt ook wel duale distributie genoemd. Duale distributie kan bijvoorbeeld ontstaan doordat een fabrikant ervoor kiest om niet alleen via een distributeur aan consumenten te verkopen, maar ook via een eigen webshop. In dit geval mag alleen informatie tussen de fabrikant en de distributeur worden uitgewisseld indien dit strikt noodzakelijk is en direct verband houdt met de uitvoering van de distributieovereenkomst. Dit heeft als doel dat de leverancier en haar distributeurs volop blijven concurreren.
Adviesprijzen zonder dwang
Ondanks dat in de praktijk vaak anders gebeurt, mogen leveranciers enkel adviesprijzen opleggen zonder dat hierbij enige vorm van druk wordt uitgeoefend op de afnemers om deze prijs over te nemen. Bij druk uitoefenen kan onder andere worden gedacht aan een boetesysteem waarbij de leverancier een boete oplegt aan een retailer in het geval dat hij afwijkt van de adviesprijs. Maar denk ook aan beloningssystemen, waarbij de retailer een bonus ontvangt van de leverancier indien hij zich aan de adviesprijzen houdt. In enkele gevallen is het toegestaan om tijdelijk een vaste prijs op te leggen aan de afnemer, bijvoorbeeld in sommige gevallen waarbij een nieuw product op de markt wordt gebracht.
Verschillende inkoopprijzen online & offline verkoop
Een leverancier mag ervoor kiezen om verschillende prijzen te hanteren voor online en offline verkoop. Deze dubbele prijsstelling kan ervoor zorgen dat bepaalde investeringen in online, dan wel offline verkoop worden gestimuleerd. Hieraan zitten wel grenzen, met name wanneer de verschillende prijzen worden toegepast om het daadwerkelijke gebruik van het internet voor de verkoop van de goederen of diensten te beperken.
Online verkoop
Een leverancier mag online verkoop niet op een dusdanige manier beperken waardoor internetverkoop wordt belemmerd. Het gebruik van onlineadvertentiekanalen, zoals prijsvergelijkingswebsites en zoekmachines is een belangrijk middel voor online verkoop. Hiervoor geldt dat er geen algeheel verbod mag zijn vanuit de leverancier op het gebruik van onlineadvertentiekanalen, omdat dit het effectieve gebruik van het internet verhindert. Het verbieden van het gebruik van specifieke prijsvergelijkingsdiensten of zoekmachines is over het algemeen wel toegestaan, aangezien het de afnemer vrijstaat om andere onlineadvertentiekanalen te gebruiken. Voor het gebruik van onlinemarktplaatsen geldt ook dat de leverancier het gebruik hiervan mag beperken door kwaliteitseisen op te leggen. In de praktijk kan dit betekenen dat geen enkele onlinemarktplaats aan deze eisen kan voldoen. Het blijft in deze situatie echter wel mogelijk voor de afnemer om andere onlineverkoopkanalen te gebruiken.
We raden aan om een beperking vanuit de leverancier op uw online verkoop altijd per geval te laten beoordelen indien u hier last door ervaart. Op deze manier ontloopt u ook het risico op nietigheid van de afspraken met de leverancier.
Wat te doen bij een ongeoorloofde invloed vanuit de leverancier?
Het is van belang dat u zich niet onder druk laat zetten door de leverancier. Ongeoorloofd gedrag van de leverancier kan namelijk ook vervelende consequenties voor de retailer hebben in het geval dat er geen afstand wordt genomen van de gedragingen. Zo kan de ACM onder meer langdurige onderzoeken starten en een inval doen bij de retailer. Daarnaast zijn afspraken die in strijd zijn met de Europese regelgeving nietig.
SOLV adviseert cliënten regelmatig over (on)geoorloofde gedragingen tussen leverancier, distributeurs en retailers. Eerder schreven wij ook een blog over de VBER en de daarbij horende Richtsnoeren uit 2022 waarin we verder ingingen op de nieuwe regels voor het maken van afspraken tussen leveranciers en distributeurs.
Ervaart u zelf wel eens druk vanuit uw leverancier of zijn er andere vragen die u heeft naar aanleiding van deze of onze voorgaande blog? Neem dan gerust contact op met onze mededingingsspecialisten Kim van Haastrecht of Kirsten Lenssen.
