In de Europese Unie wordt al jaren met haviksogen gekeken naar de marktpositie van Google: de Europese Commissie is inmiddels toe aan haar vierde onderzoek naar de zoekgigant. Eerder legde de Commissie Google al boetes op voor machtsmisbruik in Google Shopping (EUR 2,42 mld), het mobiele besturingssysteem Android (EUR 4,34 mld) en recent nog voor een onderdeel van Google’s AdSense (EUR 1,49 mld).
Vorige week werd bekend dat Google nu ook het onderwerp is van een grootschalig onderzoek in de VS. Het onderzoek, dat onder leiding staat van de Texaanse Attorney General Ken Paxton, richt zich in eerste instantie op de onlineadvertentiepraktijken van Google, maar het is zeker niet uitgesloten dat er ook andere handelspraktijken van Google tegen het licht gehouden worden, waaronder de wijze waarop Google gegevens verzamelt over iedereen die van het internet gebruik maakt. Een betrokken attorney general verklaarde:
“Google monitors our online behavior, and captures data on every one of us as we navigate the internet. This investigation will initially focus on capture of that information and whether Google embedded itself on every level of the online market [for] ad sales to monopolize this industry.”
Ook Facebook moet het ontgelden in de VS. Een coalitie van 11 staten is een onderzoek gestart naar de vraag of Facebook in strijd met het mededingingsrecht handelt en de vraag of Facebook voldoende zorgvuldig omgaat met gegevens van consumenten. Wat dat laatste betreft was het Amerikaanse antwoord recent nog: absoluut niet. De Amerikaanse federale toezichthouder de FTC trof onlangs een schikking met Facebook voor een bedrag van USD 5 mld voor mogelijke privacyschendingen door Facebook.
Google is eerder ook al op het federale niveau onderzocht voor mogelijke overtredingen van het mededingingsrecht. De FTC koos er op dat moment echter voor om geen verdere actie te ondernemen. Gelet op de manier waarop de macht in de VS is verdeeld tussen de federale overheid en de verschillende staten, zijn de staten die nu de beide onderzoeken uitvoeren niet gehouden aan de eerdere conclusies van de federale overheid.
Als de conclusie in een van beide onderzoeken is dat Google of Facebook in strijd met het mededingingsrecht handelt, dan is het alsnog de vraag wat daaraan gedaan moet worden. Een deel van het probleem komt voort uit het feit dat Google en Facebook simpelweg een enorm marktaandeel hebben. Een boete moet gigantische proporties aannemen voordat deze effectief wordt in het bestrijden van monopolisten. Er gaan dan ook stemmen op om de techgiganten op te breken in kleinere onderdelen, zoals in het verleden ook bij telecompartijen zoals PTT gebeurd is. De toekomst zal leren of we daadwerkelijk aan de vooravond van een nieuwe opdeling van technologiemonopolisten staan.
