Ik heb het al eerder gezegd: de toepasselijkheid van algemene voorwaarden is en blijft een onderwerp dat tot juridische geschillen leidt. Vandaag een uitspraak van de rechtbank Zwolle-Lelystad tussen Squarewise en Kluwer.
In geschil is dus of bepaalde algemene voorwaarden – in casu de ROA voorwaarden – van toepassing zijn. Squarewise had namelijk in een offerte opgenomen onder ‘overige voorwaarden’: “Wij conformeren ons aan de Algemene voorwaarden zoals die zijn opgesteld door de Raad van Organisatie-Adviesbureaus (ROA). Indien gewenst kunt u hiervan een exemplaar van ons ontvangen. Voor contractuele doeleinden kunt u volstaan met het retourneren van een exemplaar van deze brief, na ondertekening ervan namens uw organisatie.”
De rechtbank Zwolle-Lelystad overweegt als volgt:
“De vraag wat de betekenis is van deze passage kan volgens het zogenaamde ‘Haviltex-criterium’ niet worden beantwoord enkel op grond van een taalkundige uitleg van de bewoordingen. Het komt tevens aan op de zin die partijen over en weer redelijkerwijs aan elkaars verklaringen en gedragingen mochten toekennen en op wat zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.
In dit geval ziet de rechtbank geen aanleiding om aan bedoelde passage een andere uitleg toe te kennen dan een zuiver taalkundige. De passage dient gelezen te worden als een uiting van bereidheid van Squarewise om zich te voegen naar de ROA-voorwaarden. Dat Kluwer heeft moeten begrijpen dat Squarewise met deze zin de bedoelde voorwaarden van toepassing heeft willen doen zijn op overeenkomsten met Kluwer gaat te ver, te meer daar Squarewise geen feiten en omstandigheden heeft genoemd waaruit die gevolgtrekking zou kunnen worden gemaakt. Van Squarewise had verwacht mogen worden dat, indien zij de ROA-voorwaarden op de overeenkomsten met Kluwer van toepassing had willen doen zijn, zij haar bewoordingen explicieter en duidelijker had gekozen, althans dit op andere wijze zou hebben gestipuleerd.”
De wet stelt twee vereisten aan de toepasselijkheid van algemene voorwaarden: (i) is de wederpartij gebonden aan de algemene voorwaarden (kort gezegd: is er sprake van aanvaarding van de toepasselijkheid), en (ii) heeft de gebruiker voldaan aan de informatie/terhandstellingsplicht.
Kennelijk haalt de rechtbank Zwolle Lelystad het Haviltex criterium van stal bij de vraag of Kluwer akkoord is gegaan met de toepasselijkheid van de ROA voorwaarden. Ten eerste vraag ik mij af of Haviltex hier wel het juiste criterium is. Haviltex ziet mijns inziens meer op de uitleg van (de inhoud van) een overeenkomst, en niet op de vraag of – zoals in casu – de toepasselijkheid van algemene voorwaarden is aanvaard. Dat is een kwestie van aanbod en/of aanvaarding, die weer wordt gekleurd door de wil en verklaringsleer. Ten tweede vind ik de rechtbank nogal mild voor Kluwer, en dus nogal streng voor Squarewise. Kluwer – immers een professionele onderneming die zelf ook algemene voorwaarden hanteert en zelf nota bene cursussen organiseert over de toepasselijkheid van algemene voorwaarden – had kennelijk niet kunnen begrijpen dat de zinsnede “wij conformeren ons aan de ROA voorwaarden” betekent dat die van toepassing zijn op de overeenkomst. Ik heb daar mijn twijfels over. Het was volgens mij zuiverder geweest als – in het licht van de informatie- en onderzoeksplicht die speelt bij de totstandkoming van overeenkomst – de rechtbank hier Kluwer had verweten daar niet verder op door te vragen, anders gezegd, de onderzoeksplicht van Kluwer zwaarder had laten wegen.
Lees hier het gehele vonnis.
