Eind juli heeft het Europese Hof van Justitie (Hof) twee belangrijke arresten gewezen over de verhouding tussen de informatie- en persvrijheid en het auteursrecht: Spiegel Online en Funke Medien. Het Hof oordeelt dat de informatie- en persvrijheid geen rechtvaardiging kunnen bieden wanneer het gebruik van een werk niet onder één van de excepties uit de auteursrechtrichtlijn (2001/29) valt. Deze rechten spelen wel een rol bij de uitleg van de excepties.
In Spiegel Online gaat het om een manuscript over seksuele misdrijven tegen minderjarigen dat door de Duitse politicus Beck is geschreven. Dit manuscript is als een artikel in een bundel gepubliceerd, waarbij volgens Beck de uitgever de inhoud heeft gewijzigd. Spiegel Online publiceert een artikel waarin wordt gesteld dat de uitgever de kernboodschap van Becks manuscript niet heeft gewijzigd en dat Beck het publiek daarom jarenlang heeft misleid. Via hyperlinks kunnen originele versies van het manuscript en het artikel in de bundel worden gedownload. Volgens Beck is dit een auteursrechtinbreuk. Spiegel Online beroept zich op de pers- en/of citaatexceptie.
Het Bundesgerichtshof stelt de prejudiciële vraag of het grondrecht van informatievrijheid en persvrijheid uit het Handvest een rechtvaardiging kan bieden voor het gebruik van een werk dat niet onder één van de in de auteursrechtrichtlijn opgenomen excepties valt.
In Funke Medien publiceert Funke Medien vertrouwelijke stukken van de Duitse overheid onder de naam Afghanistan-documenten. De documenten kunnen als gescande bladzijden op haar website worden ingezien, waarbij ook inleidende opmerkingen, aanvullende links en een uitnodiging om te reageren waren opgenomen. Volgens de Duitse Staat is dit een auteursrechtinbreuk. Funke Medien beroept zich op de pers- en/of citaatexceptie. Het Bundesgerichtshof stelt dezelfde prejudiciële vragen als in Spiegel Online.
Het Hof benadrukt dat de in de auteursrechtrichtlijn opgenomen excepties uitputtend zijn. De richtlijn maakt een afweging tussen het belang van auteursrecht en vrijheid van meningsuiting en informatievrijheid. De informatie- en persvrijheid uit het Handvest kunnen geen rechtvaardiging bieden wanneer het gebruik van een werk niet onder een exceptie uit de richtlijn valt. Bij de uitleg van de excepties uit de auteursrechtrichtlijn moet de nationale rechter een belangenafweging maken aan de hand van alle omstandigheden van het geval, onder andere de informatie- en persvrijheid.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Harmke Lankhorst.
