Katy Perry’s Dark Horse vs. Joyful Noise van Flame en Marvin Gaye’s You Got To Give It Up vs. Blurred Lines van Robin Thicke: plagiaat in muziek komt regelmatig voor. Hoe zit dat auteursrechtelijk?
Muziekstuk auteursrechtelijk beschermd?
Een liedje is auteursrechtelijk beschermd wanneer het een eigen, oorspronkelijk karakter heeft en het persoonlijk stempel van de maker draagt. Het Europese Hof van Justitie spreekt over een eigen intellectuele schepping. De originaliteit kan zitten in de tekst van een lied, maar ook in de melodie (bijvoorbeeld de keuze in modulatie, maten, akkoorden of het gebruik van een ostinato). De stijl van het liedje (bijv. dance of hiphop) komt niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking.
Publiek domein
Een componist kan gebruik maken van muziek uit het publieke domein. Deze muziek is niet (langer) auteursrechtelijk beschermd en kan dus door iedereen gebruikt worden, denk aan de concerten en symfonieën van bijvoorbeeld Bach, Händel en Mozart. Dit is aan de orde in de zaak tussen DJ De Jong en DJ Tiësto.
DJ De Jong heeft zijn nummer “Swiwal” naar de platenmaatschappij van DJ Tiësto gestuurd. De platenmaatschappij geeft aan dat zijn nummer niet zal worden uitgebracht. Een paar jaar later componeert DJ Tiësto het nummer “Elements of Life”. Volgens De Jong maakt Tiësto met Elements of Life inbreuk op de auteursrechten op 8 maten uit Swiwal. De 8 maten uit Swiwal stemmen echter overeen met de maten uit het nummer Sarabande van Händel. Het tonenschema van 8 maten van Sarabande behoort tot het publieke domein en DJ De Jong kan zich dus niet beroepen op auteursrechtelijke bescherming op dat tonenschema. Er kan dus ook geen sprake zijn van auteursrechtinbreuk door Tiësto.
Inbreuk?
Om te beoordelen of er sprake is van auteursrechtinbreuk, moet worden beoordeeld of de auteursrechtelijk beschermde elementen overeenstemmen. Er wordt daarbij bekeken of het ene muziekstuk is ontleend aan het andere stuk. De overeenstemming kan bijvoorbeeld bestaan in de frasebouw, structuur, opmatigheid, lengte van de beats of de melodische curve. Als de overeenstemming is gelegen in elementen die niet auteursrechtelijk beschermd zijn is er uiteraard geen sprake van inbreuk. Het Hof van Justitie heeft onlangs de vraag beantwoord of ‘sampling’ van fragmenten is toegestaan. Lees daarover de blog die collega Jesse Vermeij heeft geschreven.
Niet alleen de rechter kan worden ingeschakeld om te beoordelen of een liedje inbreuk maakt, ook de Vaste Commissie Plagiaat (“VCP”) beoordeelt of er sprake is van plagiaat. Alleen partijen die zijn aangesloten bij Buma/Stemra kunnen bij VCP terecht voor plagiaatgeschillen. De uitspraken van de VCP worden gepubliceerd op de website van Buma/Stemra.
Heeft u vragen over muziekrechten? Neem dan contact op met Douwe Linders en/of Harmke Lankhorst.
