De rechtbank Noord-Holland heeft onlangs geoordeeld dat het gebruik van een kort fragment van ‘La ballade de Gens Heureux’ in de bekende Nederlandstalige film ‘Verliefd op Ibiza’ geen zogenaamde incidentele verwerking is. Het gevolg is dat de producent van de film een vergoeding aan Stemra verschuldigd is.
Wat was er aan de hand? In de film ‘Verliefd op Ibiza’ komt een kort fragment voor uit een muziekwerk genaamd ‘La ballade de Gens Heureux’. Lars, gespeeld door Jim Bakkum, zingt ergens rond de 50e minuut de volgende strofe:
“Et les chantez la ballade des gents heureux…”
De tekst is auteursrechtelijk beschermd en dus is er sprake van een verveelvoudiging van deze tekst in de film. Stemra, als vertegenwoordiger van de rechthebbende op het muziekwerk, wenste in dit geval een vergoeding van de producent van Verliefd op Ibiza: 2Houses B.V.
Het komt natuurlijk regelmatig voor dat er in een film gebruik wordt gemaakt van auteursrechtelijk beschermd materiaal. Denk aan een shot waarin kort een schilderij of een foto te zien is. In veel gevallen zal er dan sprake zijn van een incidentele verwerking ex artikel 18a Auteurswet. Daar is sprake van indien een werk als onderdeel van ondergeschikte betekenis wordt overgenomen in een ander werk. Een voorbeeld van een incidentele verwerking wordt besproken in deze blog.
2Houses stelde dat in dit geval ook sprake was van een incidentele verwerking, maar werd door de rechter in het ongelijk gesteld. De rechtbank Noord-Holland stelt in het vonnis de volgende eisen aan een incidentele verwerking:
“Deze ondergeschiktheid moet worden beoordeeld naar de omvang (in kwantitatieve zin) en het gebruik (in kwalitatieve zin) van zowel het gebruikte werk als het werk waarin het gebruikt wordt, afgezet tegen alle omstandigheden van het desbetreffende gebruik.”
In kwantitatieve zin komt de rechtbank tot het oordeel dat aan de eis is voldaan. Het fragment is slechts 5 seconden, op een volledige speelfilm. Daarmee is de kwantitatieve ondergeschiktheid een gegeven. In kwalitatieve zin gaat 2Houses echter de mist in. De rechtbank hecht in dit geval veel waarde aan het gegeven dat het fragment als onderdeel van het script en de verhaallijn van de film wordt overgenomen, en dus niet bij wijze van toeval overgenomen wordt. Daarnaast, en ook dat is in dit geval van belang volgens de rechtbank, is het fragment ook in de trailer van de film opgenomen. Nu het ‘een feit van algemene bekendheid is’ dat in trailers met name die fragmenten zijn opgenomen die kunnen leiden tot een zo groot mogelijke afzetmarkt voor de betreffende film, is de rechtbank van oordeel dat het gebruik van het fragment de waarde van de film vergroot. In ieder geval voldoet het gebruik van het fragment niet aan de eis van ondergeschikt gebruik in kwalitatieve zin.
