Europol is met de Nederlandse politie en twee beveiligingsbedrijven een samenwerking gestart om ransomware te bestrijden. Met de oprichting van het online portal ‘No More Ransome’ moeten slachtoffers van ransomware worden geholpen om hun versleutelde data terug te krijgen zonder het gevraagde geld te moeten betalen.
Ransomeware is malware of een virus dat ervoor zorgt dat een computer of apparaat blokkeert of elektronische documenten versleutelt. Vaak komt het virus binnen via een vreemde e-mail met bijlage en het openen daarvan zorgt voor een versleuteling van de documenten of het apparaat van de gebruiker. Binnen de aangegeven tijd dient een afkoopsom te worden betaald, de zogenaamde ransom. Hoewel vaak anders wordt beweerd door de daders, is de toegang tot de documenten of het apparaat nooit gegarandeerd.
Ransomware is volgens Europol een zeer grote bedreiging binnen de EU. Bijna tweederde van de EU-lidstaten is onderzoek aan het doen naar deze vorm van malware aanvallen. Hoewel individuele gebruiksapparaten het vaakst doelwit zijn, worden bedrijfs- en overheidsnetwerken ook steeds meer getroffen. Het aantal slachtoffers van ransomware is het afgelopen jaar flink gestegen: van 131 000 in 2014-2015, naar 718 000 in 2015-2016.
Tenzij de betrokkene beschikt over een backup of beveiligingssoftware is er in veel gevallen weinig te doen wanneer de ransomeware eenmaal op het apparaat is binnengekomen. Via No More Ransome moet het mogelijk worden om geïnfecteerde gebruikers te helpen met het verschaffen van toegang tot de versleutelde documenten of de geblokkeerde systemen, zonder dat betaald hoeft te worden. Op het online portal is een archief van sleutels en applicaties aangemaakt waarmee versleutelde data, die door verschillende ransomware is vergrendeld, kan worden ontgrendeld. Aan de hand van een speciale tool kunnen geïnfecteerde gebruikers op de website identificeren met welke vorm van ransomeware zij geïnfecteerd zijn. Op dit moment kunnen er vier soorten ransomware onschadelijk worden gemaakt met behulp van de tool, maar daar kunnen er later meer bijkomen. Op de website is verder veel informatie te vinden over het voorkomen van een ransomware aanval en op welke manier de betrokken beveiligingsbedrijven kunnen helpen.
Wilbert Paulissen, hoofd van de Landelijke Recherche, is verheugd over de samenwerking:
“We, the Dutch police, cannot fight against cybercrime and ransomware in particular, alone. This is a joint responsibility of the police, the justice department, Europol, and ICT companies, and requires a joint effort. This is why I am very happy about the police’s collaboration with Intel Security and Kaspersky Lab. Together we will do everything in our power to disturb criminals’ money making schemes and return files to their rightful owners without the latter having to pay loads of money.”
Internetgebruikers hebben zelf wel enige mate van verantwoordelijkheid en dienen dan ook alert te zijn. Het belangrijkste advies van Europol is daarbij: betaal niet!
