Wie in deze tijden van financiële malheur wil meepraten op borrels en partijen – en wie wil dat nou niet – komt al snel in aanraking met de uitdrukking “cash is king”. Ik heb de term zelf nu al een paar keer achteloos in de mond genomen en moet zeggen: het voelt goed. Alsof je net met de benen op tafel hebt gezeten in het kantoor van Nout Wellink. De observatie wordt doorgaans instemmend begroet en er is mij tot op heden geen kritische vraag over gesteld. Dat is maar goed ook want – eerlijk gezegd – kan ik niet veel meer bieden dan die holle frase, waarvan ik hoop dat de betekenis voor zich mag spreken. In tijden van financiële ellende is het goed om geld te hebben.
In “cash is king” weerklinkt de mantra uit de hoogtijdagen van het internet: “content is king”. Met die uitdrukking wordt de gedachte verwoord dat het succes van veel internetdiensten afhankelijk is van de kwaliteit van de informatie die via die diensten wordt aangeboden. In de slipstream van de contentmantra volgt dikwijls de discussie over nut en noodzaak om content juridisch, al dan niet auteursrechtelijk, te beschermen. Uitgangspunt van het auteursrecht is dat bescherming noodzakelijk is om het creëren van content te stimuleren. Dat uitgangspunt is onder druk komen te staan door diensten als Wikipedia en YouTube waar informatie feitelijk onbeschermd wordt aangeboden.
Het succes van deze “consumer generated content” toont aan dat bescherming niet altijd noodzakelijk is voor creatie. Veel waardevolle content blijft onbeschermd omdat het auteursrecht of andere intellectuele eigendomsrechten niet daarop van toepassing zijn. Ideeën, know how, bedrijfsgeheimen – het is allemaal nauwelijks tot niet te beschermen. De beste bescherming biedt geheimhouding, een les die ook uit de geheimhouding van de receptuur voor Coca Cola kan worden getrokken. Het zijn echter juist de ideeën, know how en bedrijfsgeheimen die de benen nemen in deze tijd. Met het vertrek van uw goed opgeleide werknemers gaat ook veel kennis verloren. Kunt u dat voorkomen?
Iedere eerstejaars rechtenstudent kent het arrest Lindenbaum / Cohen over de diefstal van bedrijfsgeheimen. Het arrest uit 1919 vormde een doorbraak in het Nederlandse recht, omdat de Hoge Raad voor de eerste keer aannam dat er ook sprake kon zijn van een onrechtmatige daad als deze niet als zodanig specifiek in de wet was benoemd. Cohen had een werknemer van Lindenbaum – het waren drukkerijen – bedrijfsspionage laten plegen bij zijn werkgever Lindenbaum. Zo wist Cohen precies welke prijzen Lindenbaum hanteerde en kon hij daar net onder gaan zitten. Dat was een vorm van oneerlijke concurrentie.
Het oneerlijke karakter van de daad van Cohen zat hem met name in de wijze waarop hij de bedrijfsgeheimen ontfutselde. Als de werknemer van Lindenbaum door hem was ontslagen en bij Cohen was gaan werken, zou hij niet kunnen voorkomen – bijzondere afspraken daargelaten – dat hij de kennis en kunde die hij bij Lindenbaum had opgedaan ten nutte bracht bij zijn nieuwe werkgever.
Eerlijke concurrentie is van groot belang, juist als het economische tij tegen zit. De verleiding is immers groot om het even niet zo nauw te nemen met de concurrentieregels. Onze economie zal uiteindelijk een hoge prijs moeten betalen voor het verlenen van verkapte staatssteun aan bedrijven waarmee het nu minder goed gaat. Die prijs heet innovatie. Het is de innovatie die wordt beperkt zodra oneerlijke concurrentie wordt toegestaan.
Het is natuurlijk reuze vervelend als uw werknemers er vandoor gaan met ideeën, know how en bedrijfsgeheimen die zij hebben opgedaan tijdens hun dienstverband bij uw onderneming. Misschien beginnen zij wel voor zichzelf en wordt u met uw eigen content uit de markt geprezen. Dat is vervelend, maar dat is concurrentie. En zo kan de borrelpraat verijkt worden met een nieuw credo: “competition is king”. Juist nu.
