Uitgever Sanoma heeft een onredelijk bezwarend beding opgenomen in haar standaard overeenkomst met freelance auteurs. Dat heeft het Hof ‘s-Gravenhage bepaalt in een arrest van 28 september 2006. Het gaat om een beding in de door Sanoma opgestelde Regeling gebruik opdrachtmateriaal (2006) op grond waarvan de freelancer toestemming verleent voor exclusief hergebruik in welke vorm dan ook gedurende anderhalf jaar na de datum van eerste publicatie. Het Hof vindt de termijn van anderhalf jaar te lang.
“De freelancer (…) mag (…) het werk gedurende die periode niet aan (concurrerende) derden aanbieden, hetgeen een duidelijk nadeel voor de freelance-auteurs betekent.”, aldus het Hof. Het Hof vindt een periode van negen maanden wel billijk.
Bij zijn oordeel betrekt het Hof een aantal interessante overwegingen over elektronisch publiceren. Het Hof stelt voorop dat de exploitatiemogelijkheden voor uitgevers hierdoor zijn toegenomen. Volgens het Hof hebben de freelancers die in opdracht van de uitgevers werkzaamheden verrichten slechts in beperkte mate meegeprofiteerd van de toegenomen exploitatiemogelijkheden van hun werken. Het Hof acht het verder van belang dat Sanoma een belangrijke uitgever is en dat een freelancer in de regel tegenover een uitgever een zwakke onderhandelingspositie heeft en ook niet snel zal gaan procederen.
Het kan natuurlijk betwijfeld worden of de freelancers nu echt iets opschieten met negen maanden minder exclusiviteit. Het is de vraag of het materiaal dat zij aanleveren na ommekomst van die negen maanden nog enige waarde heeft. Dat geldt te meer bij nieuwsberichten. Toch is de uitspraak een belangrijke principiële overwinning voor de freelancers. Door de uitgebreide overwegingen over de verhouding tussen uitgever en freelancer, is de rechtspositie van de freelancer versterkt. Uitgevers zullen met die positie rekening moeten houden wanneer zij eenzijdige regelingen aan freelancers willen opleggen.
Lees hier het arrest.
