Automatisering van bestaande processen en diensten zien we sinds het eind van de vorige eeuw in haast elke industrie, hand in hand met de steeds vluggere technologische ontwikkelingen, gestaag groeien naar een nieuw hoogtepunt.
Een van de laatste deze technologische ontwikkelingen lijkt Blockchain te zijn. De technologie achter blockchain is het bekendst van BitCoin, een digitale, semi-anonieme cryptovaluta waarmee rechtstreeks (peer-to-peer), en zonder tussenkomst van derden zoals banken en overheden, transacties tussen partijen tot stand kunnen komen. Deze transacties worden dan vastgelegd in een zogenaamde Blockchain.
Kort gezegd is een blockchain een database bestaande uit een chain van in blocks vastgelegde relevante data. Deze database wordt echter niet centraal, maar decentraal bewaard, bijgewerkt en gesynchroniseerd door de verschillende schakels (lees: partijen) in de blockchain. Daarnaast kunnen de gegevens in de blockchain niet gewijzigd worden, althans niet zodanig dat de andere partijen in het netwerk dit niet zullen opmerken. Hierdoor ontstaat een transparant overzicht van alle transacties en kunnen gegevens op een veilige en verifieerbare manier worden gedeeld.
De voordelen van deze technologie hebben ertoe geleid dat deze zijn implementatie al in verschillende industrieën gevonden zoals de financiële dienstverlening (FinTech) en de vastgoedsector. Inmiddels is hier een nieuwe industrie bijgekomen.
Het Amsterdamse Rightsshare ontwikkelde onlangs in samenwerking met RB-Media en IBT een blockchainplatform voor de platenmaatschappij van de Nederlandse DJ Hardwell. Via dit platform heeft hij zijn nieuwe nummer ‘Thinking About You’ uitgegeven waarbij alle bijbehorende rechten zoals auteurs- en naburige rechten aan de blockchain zijn toegevoegd. Dit maakt het mogelijk om elke aankoop die wordt gedaan automatisch te registreren in de blockchain, waardoor elke rechthebbende die is geregistreerd in de blockchain zijn deel van de opbrengst automatisch in de vorm van royalty’s krijgt uitgekeerd. DJ Hardwell is echter niet de eerste artiest die gebruik maakt van blockchain om muziek uit te geven. In 2015 bracht zangeres Imogen Heap al een single uit door gebruik te maken van blockchain.
Dit gebeurt door middel van een Smart Contract, een geautomatiseerd protocol, dat de logica van een normaal contract gebruikt om op basis van de in het Smart Contract vastgelegde voorwaarden een bepaald gevolg teweeg te brengen, in dit geval dus de uitbetaling van royalty’s aan de rechthebbenden. Dit is een waar unicum voor de muziekindustrie, waarin dit proces, onder leiding van collectieve rechtenorganisaties, bekend staat als enorm ingewikkeld en tijdrovend en bovendien vaak tot de nodige geschillen leidt. Dit omdat het bijvoorbeeld niet altijd duidelijk is wie de rechthebbenden van een bepaald nummer zijn. Daarnaast kunnen de auteursrechten op een nummer nog per land worden overgedragen, waardoor deze rechten per land kunnen verschillen.
Om de blockchaintechniek naar een hoger niveau te tillen, zijn er momenteel initiatieven gaande om een nieuw mediaformat te ontwikkelen, genaamd dot.BlockChain (.BC). De bedoeling is dat dit format, naast het audiobestand van het nummer, een minimum aantal gegevens bevat, zoals de naam van het nummer en de gegevens van auteurs- en naburig rechthebbenden (componisten, artiesten, producenten, songwriters etc.). Aanbieders van muziek in digitale vorm zoals Spotify, iTunes en YouTube weten door gebruik van de blockchain als gedeelde en geïntegreerde database precies wie de (auteurs)rechthebbenden zijn en betalen op basis van aantal vastgelegde aankopen en streams automatisch en direct uit. Deze gegevens zijn bovendien real-time beschikbaar voor iedereen.
Hoewel het gebruik van de blockchain, in eerste opzicht de perfecte manier lijkt om aan de contractuele verplichtingen in de muziekindustrie te voldoen, gaan er nogal wat juridische complicaties mee gemoeid. Zo is het bijvoorbeeld nog niet duidelijk hoe een Smart Contract juridisch moet worden gekwalificeerd, wie er aansprakelijk is voor eventuele fouten in het onderliggende systeem of hacks, onder welke jurisdictie een Smart Contract valt, wie er verantwoordelijk is voor de (openbare) privacygevoelige data waaruit de blockchain bestaat en hoe het zit met contractrechtelijke concepten als vernietiging. Het antwoord op deze vragen zal eerst moeten uitkristalliseren voordat de blockchain en met name het Smart Contract zijn volle potentie in onze samenleving zal bereiken.
Desalniettemin, lijkt de toepassing van de blockchaintechniek in de muziekindustrie een goede (kostenbesparende) en transparante remedie voor het huidige ingewikkelde systeem voor de distributie van gelden en rechten. De onderhandelingspositie van artiesten en songwriters zal hierdoor bovendien aanzienlijk verbeteren doordat er minder (of zelfs geen) tussenpersonen nodig zijn om hun creaties aan de man te brengen. Het is dan ook zeer waarschijnlijk dat de rol van andere partijen in dit proces, zoals advocaten, drastisch zal veranderen en zij het zich, met het oog op de toekomst, niet kunnen veroorloven om niet in te spelen op de huidige stand van zaken omtrent de blockchain. Al met al lijkt het erop dat een goede implementatie van de techniek zal leiden tot een opleving van de industrie als geheel, na een tijdperk van misgelopen inkomsten en ingewikkelde betalingsstructuren als de status quo .
Met dank aan Mike Marshall
