In de rubriek Ondertussen in Den Haag valt deze week het een en ander te melden over de vermeend (prematuur?) toegepaste hackbevoegdheid van de politie in de Blackshades-kwestie en het tekortschieten van de digitale dienstverlening van gemeenten. Vragen zijn er gesteld over een nieuwe functie in de NPO-app die sinds deze week de televisie van de gebruiker letterlijk afluistert.
De politie aan het hacken?
Allereerst verschenen er even geleden berichten dat de politie een grootschalig onderzoek doet naar ‘Blackshades’ – software waarmee zelfs de gemiddelde leek de controle over een computer over kan nemen. Uit de berichten volgt dat het OM in kader van het onderzoek opdracht heeft gegeven de server van Blackshades te hacken. Minister Opstelten heeft afgelopen week de vragen van Kamerleden Berndsen-Jansen en Verhoeven (beiden D66) beantwoord, die vooral gingen over de juistheid van de berichten en de (vermeende) wettelijke grondslag voor het hacken.
Het klopt ten eerste dat er in diverse Europese landen, de VS en Canada strafrechtelijke onderzoeken lopen tegen kopers, verspreiders en vervaardigers van Blackshades. Ook de Nederlandse politie heeft, onder verantwoordelijkheid van het OM en na een machtiging van de rechter-commissaris, bepaalde servers ‘op afstand betreden en doorzocht ter vastlegging van gegevens’. Dit is een bevoegdheid die het Openbaar Ministerie, aldus de Minister, op grond van art 125i Sv bezit. Er is volgens Opstelten niet geëxperimenteerd met nog niet verkregen bevoegdheden onder het wetsvoorstel Computercriminaliteit III, al lopen de meningen daarover sterk uiteen. Zie voor de antwoorden van de Minister verder deze link.
Digitale gemeenten
Nadat een onderzoek werd gepubliceerd waaruit bleek dat de digitale dienstverlening bij decentralisaties ernstig tekort schiet, hebben Kamerleden Fokke en Oosenbrug (beiden PvdA) aan de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gevraagd waarom de digitale informatievoorziening en –dienstverlening bij gemeenten niet op orde is. Volgens het onderzoek moet iedere burger per 1 januari voor alle dienstverlening op het gebied van werk, inkomen en zorg bij het digitale gemeenteloket terecht kunnen.
Minister Plasterk stelt daarop dat de transitie van de decentralisaties in het sociaal domein niet afhankelijk is van digitale informatievoorziening en –dienstverlening. In de verschillende wetten die hierop zien is neergelegd dat gemeenten per 1 januari toegang tot de zorg en maatschappelijke ondersteuning geregeld moeten hebben. Op welke wijze ze dit doen en of ze hierbij gebruik maken van digitale dienstverlening is aan de gemeenten zelf. Plasterk signaleert weliswaar dat burgers steeds meer digitale dienstverlening verwachten, waarop ook het beleid van de regering is aangepast, maar de gemeenten zijn daartoe vooralsnog niet verplicht. Het is dus in ieder geval niet zo dat sommige burgers straks niet meer bij de gemeenten terecht kunnen.
Wel liggen er volgens Plasterk kansen om met digitalisering de dienstverlening verder te verbeteren en hogere efficiency te realiseren. Zo heeft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten het programma Informatievoorziening Sociaal Domein ontwikkeld met als doel gemeenten te ondersteunen bij de inrichting van de informatievoorziening. Zie voor alle gestelde vragen deze link.
Afluisterende NPO-app
Via een (voor mensen) onhoorbaar signaal dat door televisies wordt uitgezonden, kan de NPO-app vanaf deze week zeer nauwkeurig ‘horen’ wat zich daarop afspeelt. De technologie geeft op de seconde nauwkeurig aan op welk punt de kijker zich in een televisieprogramma of reclame bevindt. Nadat de app heeft vastgesteld wat iemand kijkt kunnen programmamakers en de Ster aanvullende informatie (lees: reclames) verstrekken. Een stap verder is dat op basis van het opgebouwde profiel aanbevelingen aan de kijker worden gedaan.
Niet geheel onterecht stelde Kamerlid Verhoeven (D66) afgelopen week vragen aan de Staatssecretaris van Onderwijs Cultuur en Wetenschap over deze vernieuwde NPO-app, met name in het licht van mogelijke privacyschendingen. Verhoeven wil bijvoorbeeld weten of de Staatsecretaris het ‘juist’ vind dat de NPO zijn commerciële activiteiten uitbreidt ten koste van de privacy van mensen en of dit wenselijk is in het licht van de taakopdracht van de NPO. Graag hoort het Kamerlid verder of de privacyregels in acht wordt genomen en of er een mogelijkheid is om de functionaliteit van de app in zijn geheel uit te schakelen. Zie voor alle gestelde vragen deze link.
