Mijn oog viel op een uitspraak gepubliceerd door itenrecht.nl. In deze zaak komt een advocaat op tegen het gebruik van een door hem gemaakte disclaimer. Hij stelt de disclaimer gratis ter beschikking, maar je moet wel aan zijn gebruiksvoorwaarden voldoen. Saillant detail: doe je dat niet, word je door deze advocaat op zijn blacklist gezet.
Het bedrijf Reputations gebruikt de disclaimer, maar in strijd met de gebruiksvoorwaarden. De advocaat heeft Reputations, zo blijkt uit het vonnis, diverse malen verzocht om óf de disclaimer van haar website te verwijderen, óf de bron of naam van de advocaat bij de disclaimer te vermelden. Reputations heeft niet aan dit verzoek voldaan, waarna de advocaat Reputations via een link op zijn blacklist heeft gezet. Vervolgens heeft Reputations de advocaat gesommeerd om haar van die lijst af te halen. Tenslotte blijkt uit het vonnis dat Reputations tegen de betreffende advocaat een klacht heeft ingediend bij de Orde van Advocaten. In die klacht stelt Reputations dat de advocaat zijn juridische titel en positie als advocaat gebruikt om ‘onwetenden’ te intimideren met juridisch taalgebruik en sommaties voor persoonlijk gewin. Dat is volgens de klacht misleidend en in strijd met de gedragscode van advocaten.
In het kort geding vordert de advocaat een verbod op het gebruik van de disclaimer en de daadwerkelijk gemaakte proceskosten, inclusief advocaatkosten. Het lijkt er echter op dat de advocaat zichzelf vertegenwoordigt in de zaak. Als dat inderdaad zo zou zijn, dan heeft deze advocaat een aardige business case ontwikkeld, want hij krijgt een bedrag van bijna 7.000 euro aan advocaatkosten toegewezen. Ik vraag me hierbij overigens wel af hoe dat boekhoudkundig werkt: heeft deze advocaat zichzelf gefactureerd?
Helaas gaat Reputations in het vonnis onderuit. De rechter oordeelt dat de disclaimer auteursrechtelijk beschermd is, en oordeelt dat gebruik in de strijd met de gebruiksvoorwaarden onrechtmatig is, terwijl er tussen partijen geen overeenkomst is gesloten. Ik durf hier vraagtekens bij te plaatsen. Toegegeven, we hebben in Nederland een laagdrempelig regime als het op auteursrechtelijke bescherming aankomt, maar de rechter gaat wat mij betreft wel wat kort dor de bocht met de volgende redenering: “Daartoe overweegt de voorzieningenrechter dat voldoende aannemelijk is dat de tekst en de opmaak van de disclaimer tot stand zijn gekomen als gevolg van creatieve keuzes van de maker. Immers, de opmaak van de disclaimer bestaat uit meerdere opsommingstekens vervat in een gelaagde structuur. De tekst is gelet op de gebruikte bewoordingen en de inhoud eveneens het gevolg van (creatieve) keuzes. Hierin is het subjectieve en persoonlijke karakter tot uitdrukking gekomen.”
Vervolgens overweegt de rechter als volgt: “Vorenstaande maakt dat voldoende aannemelijk is dat de disclaimer een auteursrechtelijk beschermd werk is. Dat betekent dat [eiser] in beginsel het uitsluitend recht heeft om de disclaimer openbaar te maken en te verveelvoudigen en aan het gebruik door derden voorwaarden te verbinden. Gebruik in strijd met die voorwaarden is onrechtmatig, ook indien partijen, zoals hier het geval is, geen overeenkomst met elkaar hebben gesloten.”. Het gaat mij om het laatste: je handelt onrechtmatig door je niet aan gebruiksvoorwaarden te houden waar je contractueel niet aan gebonden bent. Dat je auteursrecht inbreuk maakt, en aldus onrechtmatig handelt, uiteraard. Immers, je hebt geen toestemming van de rechthebbende. Maar kennelijk vult de rechter die toestemming in aan de hand van die gebruiksvoorwaarden, maar volgens mij doet dat er verder niet toe. Opvallend: de link van de Engelse disclaimer naar de gebruiksvoorwaarden werkt niet.
Al met al een wat teleurstellend vonnis. Helaas zit een hoger beroep voor Reputations er niet meer in: de zaak dateert van 11 december 2013, maar is pas vandaag gepubliceerd.
Lees het vonnis hier
