De taak om het publiek te informeren over misstanden en misdaden is een belangrijke taak van de media. Een tv-programma als Opsporing Verzocht is hier natuurlijk een bekend voorbeeld van. Tegenwoordig hoeft deze journalistieke taak echter al lang niet meer via de klassieke media uitgevoerd te worden. In een recente uitspraak van de Rechtbank Amsterdam ging het over een blogger die op zijn website twee mannen noemde in verband met enkele zware misdrijven.
Bij deze artikelen, waarin de blogger de mannen onder andere in verband bracht met drugshandel en moord, plaatste hij ook meerdere malen hun volledige namen en foto’s. Bij de Rechtbank vorderden de twee mannen onder andere de verwijdering van de berichten, hun namen en foto’s en het plaatsen van een rectificatie.
In deze zaak staan zoals vaker de belangen uit art. 8 en art. 10 EVRM tegenover elkaar. Het recht van de blogger enerzijds om misstanden aan te kaarten en anderzijds het recht op privacy van de beschuldigde mannen. In geding was niet de vraag of het publiceren over misdrijven is toegestaan, maar of de blogger de mannen met hun volledige namen en foto’s erbij mocht beschuldigen van deze misdrijven.
De Rechtbank stelt dat een solide basis in het beschikbare feitenmateriaal vereist is om iemand te beschuldigen van zware misdrijven. Niet-verifieerbare, anonieme bronnen voldoen hier niet aan en zijn slechts aan te merken als onbevestigde geruchten. Zulke geruchten mogen slechts gepubliceerd worden als het onmogelijk is om de gedetailleerde feiten te vergaren en de journalist daarnaast bij de publicatie zorgvuldig handelt.
Dat de bronnen liever anoniem blijven, in een situatie waarbij drie eerdere getuigen zijn vermoord, is volgens de Rechtbank te begrijpen. Een absoluut verbod op anonieme getuigen zou in dit soort gevallen dan ook betekenen dat het voor een journalist praktisch onmogelijk wordt om te schrijven over zulke misdrijven, voordat het OM haar opsporingsresultaten bekend maakt. Dit zou een te zware beperking zijn op de uitingsvrijheid en de journalistieke taak om het publiek te informeren.
Vanwege het bovenstaande en de omstandigheid dat de blogger volgens de Rechtbank de twee mannen voldoende mogelijkheid heeft gegeven om op de beschuldigingen te reageren, weegt het belang van de journalist zwaarder dan het belang van de mannen om de berichten te verwijderen. Hij hoeft de berichten dus niet te verwijderen en de rectificatie wordt ook niet toegewezen.
Wat betreft het plaatsen van de namen en foto’s van de twee mannen gaat de blogger echter niet vrijuit. Onder verwijzing naar hun portretrecht en recht op privacy, gecombineerd met de gangbare praktijk dat journalisten terughoudend dienen te zijn met het publiceren van namen en foto’s, wordt de publicatie als een te zware inbreuk op hun persoonlijke levenssfeer aangemerkt. Hierdoor is de beperking op de uitingsvrijheid van de blogger volgens de Rechtbank noodzakelijk.
(Met dank aan Daan Frowijn)
