Op deze blog schreven we al vaker over het geoblocking-voorstel van de Europese Commissie. Samen met collega Nina schreef ik er een artikel over in het Tijdschrift voor Internetrecht en Emerce interviewde me over het onderwerp. We merken dat er steeds meer aandacht voor geoblocking is en dat is logisch: het voorstel gaat gestaag richting een definitieve versie. De door het Europees Parlement aangewezen interne commissie heeft kort geleden een pakket amendementen vastgesteld en dat voorgelegd. Nu is de beurt aan het voltallige EP: gaan zij akkoord met het voorstel en zo ja, wat passen zij daar nog op aan?
Geo-blocking?
De kern van het geoblocking-voorstel is het ‘shop like a local’ principe. Webshops moeten bezoekers uit andere lidstaten dezelfde behandeling geven als klanten uit hun eigen land. Mag een Spanjaard een wasmachine voor €400,= met creditcard afrekenen en in Spanje laten afleveren? Dan moet een Nederlander die mogelijkheid ook hebben. Dat betekent trouwens niet dat de webshop de wasmachine ook in Nederland moet afleveren: je kunt alleen gebruik maken van de bezorgopties waar een Spanjaard ook uit kan kiezen.
De Commissie heeft er bewust voor gekozen om qua scope van het voorstel bij de Dienstenrichtlijn aan te haken. Dat betekent bijvoorbeeld dat “audiovisuele mediadiensten” (oftewel: video’s) buiten de reikwijdte vallen. Geen goed nieuws voor Netflix-kijkers dus als het aan de Commissie ligt: video-aanbieders mogen hun content voor buitenlandse kijkers nog steeds blokkeren.
Wat vindt het EP?
Na ontvangst van het voorstel vanuit de Europese Commissie heeft het Europees Parlement een commissie aan het werk gezet. Deze heeft zich laten bijstaan door een aantal sub-commissies en zich over het voorstel gebogen. Dat heeft geresulteerd in een pakket amendementen (wijzigingen) op het voorstel.
De belangrijkste wijzigingsvoorstellen gaan over de scope van het voorstel. Het zou breder moeten zijn en ook auteursrechtelijk beschermd materiaal – in eerste instantie exclusief audiovisuele content – moeten bestrijken. Dat betekent dat bijvoorbeeld eBooks, muziek, games en software ook onder de reikwijdte van het voorstel vallen. Voor zover Spotify per lidstaat verschillende catalogi hanteert, zou dat effectief betekenen dat ze daar een einde aan moet maken.
Het EP wil daarnaast dat na twee jaar na inwerkingtreding van de verordening opnieuw wordt bezien of video’s ook onderdeel kunnen worden. Daarbij wordt wel expliciet opgemerkt dat een aanbieder wel over licenties moet beschikken om video’s ook in de andere EU-landen te mogen aanbieden. Ook het EP lijkt dus niet te willen tornen aan het stelsel van territoriale exploitatierechten. Als een aanbieder (Netflix bv.) geen licentie heeft om content in Frankrijk openbaar te maken, wordt deze ook niet verplicht om Fransen daartoe toegang te bieden.
Namens de culturele sector heeft lobbygroep Creativity Works haar onvrede over het advies van de EP-commissie geuit. Volgens deze organisatie leidt uitbreiding van de scope tot nadelige gevolgen voor consumenten. Zo zou het aanbod dalen doordat muziek niet langer per land gelicentieerd kan worden en stijgen daardoor de prijzen. Uiteraard verzetten de lobbyisten zich ook nu alvast tegen de mogelijk toekomstige uitbreiding van de verordening zodat ook video’s er onder vallen. MEP Anneleen van Bossuyt is juist bang dat de tarieven voor consumenten lager worden en gespecialiseerde muziekaanbieders zo uit de markt worden geprijsd. Volgens haar zouden streamingdiensten genoodzaakt worden om niet meer naar welvaart te differentiëren en overal dezelfde, lage prijzen aan te bieden.
Wat is de volgende stap?
De door het EP ingestelde commissie heeft het advies inmiddels formeel geaccepteerd. Dat betekent dat het Europees Parlement het voorstel nu plenair gaat behandelen. Tijdens de plenaire vergadering kunnen ook Europarlementariërs die geen zitting hebben in de commissie amendementen voorstellen. Het Europees Parlement kan het voorstel van de Commissie uiteindelijk verwerpen, ermee instemmen of het geamendeerd aan de Raad van de Europese Unie voorleggen. Ik verwacht dat het laatste zal gebeuren. Vervolgens gaat het EP met de Raad in gesprek om tot een finaal voorstel te komen. Als dat lukt, en het voorstel wordt geaccepteerd, is de verordening definitief. Het zal daarna nog zeker wel 2 jaar duren voordat de lidstaten de verordening ook daadwerkelijk moeten gaan uitvoeren.
