Apple verraste vriend en vijand vorige week door bij de lancering van onder andere de Apple Watch aan alle iTunes-gebruikers een kopie van het nieuwe U2-album Songs of Innocence cadeau te doen. Trots als een pauw noemde Apple het de grootste albumlancering ooit. Niet iedereen is echter even blij met het ‘cadeautje’ van Apple, en dan met name met de manier waarop Apple het cadeautje zou opdringen aan alle iTunes-gebruikers. De volgende vraag heb ik dan ook al van meerdere mensen gehoord: is dit niet gewoon spam?
Dat is een goede vraag, die niet zo heel gemakkelijk beantwoord kan worden. Daarom eerst even een korte uitleg van hoe het cadeautje precies ‘uitgepakt’ wordt. Apple heeft bij alle iTunes-accounts het nieuwe album van U2 in de lijst met aangekochte albums gezet. Wie de functie ‘automatisch downloaden van muziek’ heeft aangezet, krijgt nu zonder dat hij daar zelf voor gekozen heeft het album op zijn iPhone gepusht.
Vooropgesteld: ik denk dat hier geen sprake is van spam, maar mogelijk wel handelen in strijd met de cookie-wetgeving. Ongevraagde elektronische communicatie, in de volksmond spam genoemd, bestaat namelijk volgens de wettelijke definitie uit elektronische berichten, wat we voornamelijk moeten begrijpen als e-mail, sms, mms en dergelijke. De definitie is weliswaar technologieneutraal, maar het lijkt mij niet dat dit begrip zover is op te rekken dat ook een muziekalbum onder deze definitie zou vallen.
Als ik ernaast zit, en er hier wel sprake is van het gebruik van elektronische berichten voor het overbrengen van ongevraagde communicatie voor commerciële, ideële of charitatieve doeleinden, zou Apple mogelijk een beroep kunnen doen op de uitzondering voor eigen gelijksoortige diensten en producten. Apple zou dan in ieder geval een opt-out moeten geven voor dit soort berichten. Die opt-out is er alleen als ik er met de beste wil van de wereld naar kijk. Je kunt als iTunes-gebruiker de functie ‘automatisch downloaden van muziek’ uitzetten bij de instellingen van iTunes op bijvoorbeeld je iPhone. Het probleem hiermee is echter dat die functie bedoeld is als opt-out voor het automatisch downloaden van daadwerkelijk aangekochte muziek, en niet voor muziek die Apple uit eigen beweging aanmerkt als muziek die ik misschien wel wil hebben. Apple lijkt hier dus in strijd met de spamwetgeving te handelen, voor zover er althans sprake is van het gebruik van elektronische berichten, zoals e-mail, sms en dergelijke.
Op een ander punt uit de Telecommunicatiewet heeft Apple naar mijn mening in ieder geval een probleem. Op grond van de cookiewet (artikel 11.7a Tw) moet iedereen die gegevens wil opslaan op de randapparatuur van de gebruiker, de gebruiker daarover volledig informeren en bovendien toestemming van die gebruiker gekregen hebben.
De optie om muziek automatisch te downloaden, geldt niet als toestemming in de zin van dit artikel. Die moet namelijk vrij gegeven, specifiek en op informatie berustend zijn. Concreet zou dat betekenen dat ik met het aanzetten van de functie ‘automatisch downloaden van muziek’ wel toestemming geef voor het opslaan van muziek op mijn iPhone (full disclosure, ik heb geen iPhone) die ik daadwerkelijk zelf gekocht heb, maar niet voor het opslaan van muziek die Apple mij graag cadeau wil doen.
U2 meent dat iedereen niet zo moeilijk moet doen. Bono stelt: “For the people out there who have no interest in checking us out, look at it this way… the blood, sweat and tears of some Irish guys are in your junk mail.” Daarmee mist hij echter het punt. Vijith Assar van Wired stelt het vrij treffend: “Nope! Not in the junk mail, but instead in a position of unwarranted prominence on the expensive device I use to organize and execute almost everything of importance in my life, including work, friends, communication, and especially music.”
Bovendien, ik hou persoonlijk best van een U2-nummertje op zijn tijd, maar moet je voorstellen dat Apple op het idee zou komen om het nieuwe album van, zeg, Justin Bieber naar mijn telefoon te pushen!
Foto: Stephen Lam, Reuters
