In de afgelopen jaren zijn door de Europese Commissie verschillende initiatieven gestart om illegale online content tegen te gaan; het proces voor een nieuwe Auteursrechtrichtlijn is in volle gang, evenals de aanpassingen van de Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten.
Communicatie Europese Commissie
De Europese Commissie heeft in een recente communicatie een aantal richtlijnen opgesteld met betrekking tot de aanpak van illegale online content. Zij merkt onder andere op dat er in Europa momenteel geen geharmoniseerd kader bestaat voor de aanpak van dergelijke content. In de communicatie wordt stilgestaan bij de detectie en verwijdering van illegale content door online platforms. De voorgestelde middelen om de verspreiding van illegale content tegen te gaan zijn onder andere ‘notice and takedown’-procedures en het gebruik van ‘trusted flaggers’.
Proactieve maatregelen
In haar communicatie is de Europese Commissie van mening dat online platforms verder moeten gaan dan het detecteren van illegale content middels ontvangen meldingen van gebruikers of trusted flaggers. Zij stelt een proactieve aanpak voor en moedigt platforms aan om te investeren in automatische detectie- en filtertechnologie.
De nieuwe Auteursrechtrichtlijn
Komt de voorgestelde aanpak van illegale content uit de lucht vallen? Nee. In september 2016 heeft de Europese Commissie een voorstel aangenomen voor een nieuwe richtlijn auteursrecht in de Digital Single Market. Artikel 13 luidt als volgt:
“Aanbieders van diensten van de informatiemaatschappij die grote hoeveelheden door hun gebruikers geüploade werken en andere materialen opslaan en publieke toegang daartoe verlenen, nemen in samenwerking met rechthebbenden maatregelen om de werking van overeenkomsten met rechthebbenden voor het gebruik van hun werken of andere materialen te verzekeren en om via samenwerking met de dienstenaanbieders te voorkomen dat op hun diensten door rechthebbenden aangewezen werken of andere materialen beschikbaar worden gesteld. Deze maatregelen, zoals het gebruik van effectieve technologieën voor herkenning van inhoud, zijn passend en evenredig. Dienstenaanbieders verstrekken rechthebbenden passende informatie over de invoering en de werking van de maatregelen, alsmede, indien van toepassing, passende verslagen over de herkenning en het gebruik van de werken en andere materialen.”
De reikwijdte van dit artikel is onduidelijk. Wat dient er onder ‘diensten van de informatiemaatschappij die grote hoeveelheden werken opslaan’ te worden verstaan? Wat betekent ‘publieke toegang verlenen’? Bovendien is de aanvaardbaarheid van dergelijke verplichtingen, in het licht van het verbod op het opleggen van algemene toezichtsverplichtingen uit artikel 15 Richtlijn elektronische handel, een omstreden artikel te noemen.
De gevolgen van de (eventuele) inwerkingtreding van artikel 13 of andere gelijkluidende bepalingen zijn eveneens onduidelijk. Indien online platforms algoritmes zullen ontwikkelen waarmee automatisch illegale content zal worden gedetecteerd en verwijderd, is een verregaande bemoeienis met de informatievrijheid van internetgebruikers een reëel risico. Bovendien zijn er situaties denkbaar waarbij filters content zullen verwijderen, zonder dat er sprake is van een schending.
Auteur: Davide Ballestrero
