Het HvJEU heeft een uitspraak gedaan in de zaak Filmspeler waarin het o.a. voor recht heeft verklaard dat indien vaststaat dat een persoon die beschermde werken rechtstreeks toegankelijk maakt wist, of moest weten, dat de door hem geplaatste hyperlink rechtstreeks toegang biedt tot een illegaal op internet gepubliceerd werk, de verstrekking van die link moet worden beschouwd als een ‘mededeling aan het publiek’ in de zin van artikel 3, lid 1, van richtlijn 2001/29. Het doen van een dergelijke mededeling is een exclusief recht van de rechthebbende, wat inhoudt dat zonder diens toestemming een dergelijke mededeling niet mag plaatsvinden. Daarnaast heeft, zoals verwacht, het Hof verklaard dat ‘streamen’ niet zonder meer onder de uitzondering van een tijdelijke reproductie valt. Dat bij streaming een film of serie in feite niet permanent wordt opgeslagen, maakt volgens het Hof niet dat er sprake is van een tijdelijke reproductie.
In deze zaak draait het om het Nederlandse bedrijf Filmspeler, dat mediaboxen verkoopt met daarop vooraf geïnstalleerde add-ons/applicaties. Uit het tussenvonnis van de rechtbank Midden-Nederland blijkt dat de filmspeler de open source software XBMC (Kodi) heeft geïnstalleerd. De XBMC software maakt het mogelijk om in een eenvoudig bedienbare grafische schil (user interface) via menustructuren bestanden op te starten (via een hyperlink). Het betreft de add-ons van 1Channel, Glow movies HD, Go Movies, Icefilms, Mashup, Much Movies, Much Movies HD, Istream, Simply Movies, Simply Player, Yify Movies HD, Ororo.tv, Teledunet.com en Go TV. Naast deze add-ons heeft Filmspeler ook diverse add-ons op de filmspeler geïnstalleerd die verwijzen naar streaming-websites waarop films, series en sportwedstrijden met toestemming van de rechthebbenden toegankelijk zijn gemaakt, zoals Youtube, Sports illustrated, uitzending gemist, Music video box, Vimeo, ESPN 3, RTLXL, SkyFM em Soundcloud.
Volgens de rechter adverteerde Filmspeler met zinnen als ‘Netflix is hiermee verleden tijd!’, ‘nooit meer betalen voor films, series en sport’ en ‘nooit meer naar de bioscoop’. Hieruit kan afgeleid worden dat Filmspeler vrij bewust bezig was met het toegankelijk maken van auteursrechtelijk beschermde werken. Met de huidige uitspraak geeft het Hof de verwijzende Nederlandse rechter de nodige argumenten om te beslissen dat de verkoop van mediaboxen met dergelijk add-ons om auteursrechtelijk beschermde werken te bekijken illegaal is.
UvA-hoogleraar informatierecht Bernt Hugenholtz zegt tegen Tweakers het volgende over de uitspraak: ‘Dit is geen uitspraak waar ik blij mee ben. Het begrip van een ‘mededeling aan het publiek’ wordt door het Hof ver opgerekt, zodat het nu ook de verkoop van dergelijke mediaspelers omvat. Dat kan allerlei gevolgen hebben, bijvoorbeeld voor isp’s en zoekmachines. Als technologiefabrikant zou ik mij naar aanleiding van deze uitspraak toch enigszins ongerust maken’. Volgens Hugenholtz kan dit vraagstuk beter buiten het auteursrecht opgelost worden, bijvoorbeeld op basis van onrechtmatige daad en secundaire aansprakelijkheid. Helaas maakt dat geen onderdeel uit van het Europese recht, waardoor het Hof volgens Hugenholtz voor deze aanpak heeft gekozen. ‘Het bloed kruipt waar het niet gaan kan’, aldus de UvA-hoogleraar tegen Tweakers.
Brein is tevreden met de uitspraak en stelt dat in Nederland en de EU nu per direct vaststaat dat dergelijke mediaspelers inbreuk maken. ‘Opzettelijke inbreuk is strafbaar als misdrijf en verkopers zijn ook aansprakelijk voor de schade die ze veroorzaken. BREIN wijst andere verkopers erop dat zij nu per direct moeten stoppen anders worden zij in rechte aangesproken met een verbod op verbeurte van een dwangsom, schadevergoeding en volledige proceskostenvergoeding. Er zijn in Nederland zeker een honderdtal aanbieders van dit soort spelers. Iedereen voelt op zijn klompen aan dat deze handel stinkt en het moet nu echt afgelopen zijn’, zegt BREIN directeur Tim Kuik. ‘Tegen volhardende handelaren zetten wij alles in: volledige proceskosten en winstafdracht. Het gaat om honderdduizenden euro’s per geval. De schade bedraagt miljoenen.’
