In een eerdere blog ging ik in op de conceptversie van de nieuwe Auteursrechtrichtlijn (hierna: ‘Richtlijn’). Hierin kwamen het alleenrecht dat nieuwsuitgevers op nieuwsartikelen hebben en de gevolgen daarvan voor internet service providers (hierna: ISP’s) aan bod. Deze week bespreek ik de maatregelen die ISP’s moeten nemen om schending van auteursrechtelijk beschermd materiaal te voorkomen.
Verplichting tot treffen maatregelen
Waar artikel 11 van de Richtlijn alleen de bescherming van nieuwsartikelen behelst, is artikel 13 van toepassing op álle werken die door gebruikers op online platforms worden geüpload. Wat hierbij opgemerkt dient te worden is dat de Europese Commissie in eerste instantie spreekt over het gebruik van ‘beschermde inhoud’ door ISP’s, om vervolgens te spreken over werken zonder te vernoemen dat het moet gaan om auteursrechtelijk beschermde werken. In het artikel is verder neergelegd dat ISP’s maatregelen moeten treffen om het gebruik van dergelijke werken tegen te gaan. Dit brengt met zich mee dat ISP’s zoals Facebook en Twitter verplicht zijn maatregelen te nemen tegen het door derden beschikbaar stellen van werken op hun online platform. De te treffen maatregelen omvatten onder andere het opzetten van een klachten- en herstelregeling, het geven van adequate informatie aan de nieuwsuitgevers over de maatregelen en het rapporteren van het gebruik van de nieuwsartikelen.
Actief monitoren
Ondanks het feit dat in de preambule van de Richtlijn is bepaald dat ISP’s geen algemene verplichting hebben tot het actief monitoren van informatie, is dat indirect wel het gevolg van de opgelegde maatregelen. Wanneer online platforms namelijk het gebruik van werken moeten rapporteren, wordt wel degelijk van hen verwacht dat ze informatie monitoren en in overleg dienen te treden met de betreffende rechthebbende. Daar komt bij dat in de Richtlijn wordt gesproken over het ‘voorkomen van beschikbaarheid’ van werken op online platforms waar geen toestemming van rechthebbenden voor is verkregen. Dit houdt in dat ISP’s preventieve maatregelen moeten nemen om de beschikbaarstelling van dergelijke werken tegen te gaan. Hierdoor wordt van hen verwacht dat zij zich actief opstellen en informatie filteren op inhoud. ISP’s worden daarmee ongewild betrokken bij het reguleren van informatiestromen. Het spreekt voor zich dat deze verplichting in strijd is met de preambule en derhalve de ratio van de Richtlijn, en het is dan ook vraag of de Europese wetgever deze verplichting voor ogen had ten tijde van het formuleren van de bepalingen van de Richtlijn.
Neutrale tussenpersoon
De genoemde verplichtingen kunnen tot slot hun weerslag hebben op de neutrale positie die ISP’s trachten in te nemen. In de richtlijn Elektronische handel is juist bepaald dat ISP’s niet aansprakelijk zijn voor door derden verstrekte informatie , indien zij kort gezegd informatie ongewijzigd doorgeven en onrechtmatige content op verzoek offline halen of ontoegankelijk maken.. Waar de bepalingen uit de richtlijn Elektronische handel oproepen tot actie ná kennisneming van onrechtmatige informatie, worden ISP’s onder de Richtlijn juist verplicht tot het actief monitoren en voorkomen van beschikbaarheid. Dit actief handelen en filteren van inhoud kan de neutrale positie van de ISP aantasten, omdat de ISP de inhoud van informatie gaat beoordelen en daardoor eerder aansprakelijk gesteld kan worden voor het bewust filteren of juist beschikbaar houden van informatie.
Welke vorm de auteursrechtlichtlijn daadwerkelijk gaat aannemen is voor nu de vraag. Vast staat in ieder geval dat de plichten van ISP’s toenemen, gezien de uitbreiding van de rechten van auteursrechthebbenden met betrekking tot online beschikbare werken.
Met dank aan Dafne de Boer
