Gisteren was er een bijeenkomst over data science in het kader van de nationale wetenschapsagenda. UIt meer dan 10 duizend vragen die gesteld zijn door de samenleving, is een 16-tal thema’s gedestilleerd die nu in een soort competitie moeten gaan duidelijk maken dat vooral aan hun thema geld moet worden besteed. Gisteren was er bij de KNAW een bijeenkomst over Big data verantwoord gebruiken: zoeken naar patronen in grote gegevensbestanden. Bij de ingang kruiste mijn weg Herbert Bos (die ’s middags naar de NCSC One conferentie ging, ik had ’s morgens college gegeven) die aangaf dat de “verantwoorde” types zoals juristen ondervertegenwoordigd waren. Dit bleek een understatement.
In de middag waren mensen vanuit een gelijke achtergrond bij elkaar gezet. Ik zat met een wetenschapsfilosoof en 7 hoogleraren taalkunde. Nu is taal uiteraard belangrijk voor juristen, maar bij verantwoord gebruik van big data is de taal niet direct het meest prangende issue. De omissie werd overigens door de organisatie erkent, er zouden wat afmeldingen zijn. Toch voelt het apart om in een gezelschap van meer dan 100 man de enige jurist te zijn.
In mijn groepje zat ook een medewerker van de KB. Die kopieren geen internetpagina’s voor een archief omdat het auteursrecht dat zou verbieden. Nu kennen we allemaal de Way backmachine en daarin zijn veel historische pagina’s opgeslagen. Het Amerikaanse recht kent echter het fair use beginsel. Met Menno Weij heb ik al langere tijd een discussie/controverse over Archive.org, hij vindt het een grove auteursrechtschending. Ik denk, uiteraard, dat hij geen gelijk heeft.
Voor de Nederlandse situatie is dat anders, althans vinden sommigen. Ik zou willen verdedigen dat iemand die een pagina op internet plaatst daarmee impliciet toestemming geeft voor gebruik zoals het bekijken van een pagina :-), maar ook de opslag ten behoeve van historische redenen zoals een internetarchief van de KB. Toch durft de KB het niet. Waarom? Mogelijk bang voor hoge handhavingsrichtlijn veroordelingen. Ik denk echter dat een zaak tegen de KB moeilijk kan worden gewonnen.
Stel dat Solv.nl in het archief van de KB zit. Menno begint een rechtszaak omdat SOLV daarvoor geen toestemming heeft gegeven. Die zaak wordt uiteraard tegengehouden door kantoor want voorzover juist, zal SOLV graag alsnog toestemming geven voor dit gebruik. Maar stel dat Menno een client vertegenwoordigd met dezelfde inzet. Wat zou een rechter doen? Onrechtmatige verveelvoudiging/openbaarmaking? Technisch juridisch mogelijk, maar het lijkt me kansloos, althans in algemene zin. Er kunnen pagina’s zijn die mensen a la Right to be Forgotten verwijderd willen zien. Bijvoorbeeld een pagina van SOLV waar enige tijd per ongeluk een naaktfoto van een SOLV-er stond, ofzo. Maar overigens lijkt mij voorzover er enkel op basis van auteursrechtschending wordt opgetreden tegen een dergelijk historisch archief, dit misbruik van recht., art. 3:13 lid 2 BW:
