Op 20 mei 2020 is de internetconsultatie voor het conceptwetsvoorstel Verzamelwet gegevensbescherming van start gegaan. Met dit wetsvoorstel wordt de Uitvoeringswet Algemene Verordening Gegevensverwerking (UAVG) en andere wetgeving ten aanzien van de verwerking van persoonsgegevens aangepast.
De aanpassingen die van belang zijn voor de zorg, zijn in een eerdere blog al op een rijtje gezet. Eén van de aanpassingen heeft betrekking op het bewaren en beheren van medische dossiers ingeval van bijzondere omstandigheden. Bijvoorbeeld het faillissement of overlijden van de hulpverlener. Het wetsvoorstel creëert een wettelijke grondslag om deze taken aan een andere hulpverlener over te dragen.
Medisch dossier
Een hulpverlener is verplicht om een medisch dossier in te richten, bij te houden en te bewaren. De bewaarplicht geldt voor 20 jaar vanaf de laatste wijziging in het dossier. De plicht om een medisch dossier te bewaren is niet gekoppeld aan het behoud van de status van hulpverlener. Dat betekent dat deze verplichting blijft gelden in geval van bijvoorbeeld faillissement, pensionering of overlijden van een hulpverlener. Het blijft dan ook de verantwoordelijkheid van de hulpverlener (die ook een rechtspersoon kan zijn) om ervoor te zorgen dat de dossiers gedurende de voorgeschreven bewaartermijn worden bewaard.
Faillissement, pensionering of overlijden van een hulpverlener
In de praktijk gaat dit vaak goed, maar niet altijd. Dan is niet geregeld dat de verantwoordelijkheid voor het bewaren van het medisch dossier wordt overgenomen door een andere hulpverlener. Vaak kan dan alsnog een andere hulpverlener gevonden worden die deze taken op zich neemt. Bijvoorbeeld in geval van doorstart bij een faillissement: de overnemende partij.
Wanneer dit niet lukt, komt de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) of de Minister voor Medische Zorg (MZ) om de hoek kijken. De Minister kan van oordeel zijn dat de zorg voor het bewaren van de medische dossiers niet langer gewaarborgd kan worden. Als er geen andere oplossing mogelijk is, zal de desbetreffende Minister een faciliterende rol spelen bij het bewaren van de dossiers. De zorg voor het bewaren van de dossiers wordt dan belegd bij een derde partij. Op deze derde partij heeft ook een medisch beroepsgeheim. Dit kan bijvoorbeeld een hulpverlener of zorginstelling zijn. Deze hulpverlener of instelling wordt daarmee alleen verantwoordelijk voor het bewaren van de dossier. De verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de zorg blijft op de oorspronkelijke hulpverlener rusten.
De medische dossiers gaan in een dergelijk geval direct over van bijvoorbeeld de curator (in geval van faillissement) of een nabestaande (in geval van overlijden van de hulpverlener) naar de andere hulpverlener of instelling. De Minister van VWS of de Minister voor MZ krijgen de dossiers zelf niet in handen.
Toestemming van de patiënt
Waar mogelijk zal voor de overdracht van de medische dossiers naar die derde partij toestemming gevraagd worden aan de patiënt. In zeer uitzonderlijke gevallen is dit echter praktisch onmogelijk. Bijvoorbeeld vanwege het aantal dossiers, of wanneer de actuele adresgegevens van de patiënten niet meer te achterhalen zijn (omdat het vragen onmogelijk was of onevenredig veel inspanning vergde).
De desbetreffende minister neemt bij de beoordeling, of er sprake is van een situatie waarin de zorg voor het bewaren van de medische dossiers niet langer gewaarborgd kan worden, mee de mate waarin geprobeerd is om de actuele adresgegevens te achterhalen en de afwegingen die daarbij betrokken zijn. Bovendien zal tijdig zo breed mogelijke kenbaarheid worden gegeven van de voorgenomen overdracht. Bijvoorbeeld door berichtgeving middels verschillende kanalen (zoals door huisartsen in de omgeving van de hulpverlener waarvan de verantwoordelijkheid voor het beheren en bewaren van het medisch dossier is overgenomen). Hiermee wordt voorkomen dat tegen de zin van de patiënt de dossiers aan een derde partij worden overgedragen.
MC Slotervaart
Aanleiding voor het creëren van deze wettelijke grondslag is het faillissement van MC Slotervaart. Bij de afwikkeling van het faillissement bleek dat het overdragen van medische dossiers een tijdrovende exercitie is. Daarbij is ook gebleken dat er onduidelijkheden bestaan over de vraag of het overdragen van de gegevens uit het medische dossier naar een derde partij voldoet aan de eisen die de AVG stelt.
Bij de voorbereiding van de bepaling zijn de Autoriteit Persoonsgegevens en curatoren van het MC Slotervaart betrokken geweest.
Reageren op de Verzamelwet gegevensbescherming
De Verzamelwet Gegevensbescherming ligt voor ter consultatie. U heeft tot dat moment de tijd om uw reactie op de consultatie in te dienen. Loopt u in de zorg tegen gegevensverwerkingen aan waarvoor de AVG of de UAVG geen ruimte lijkt te bieden? Neem dan contact op met Lora Mourcous en Eva de Vries.
