Twitter heeft op 8 januari het account van Donald Trump permanent geschorst. Twitter geeft duidelijk aan waarom. Trump heeft uitingen gedaan in strijd met Twitter’s public interest framework.
Het is niet zozeer de inhoud van de uitingen die aanleiding gaven voor de ban. De afgelopen jaren zijn er veel uitingen gedaan door Trump die onwaar, bedreigend, etc. waren, en regelmatig werden zijn tweets geblokkeerd dan wel van commentaar voorzien door Twitter. De reden voor het besluit Trump van Twitter te weren zijn de ongeregeldheden rond het Capitool. Het is zeer wel denkbaar dat nieuwe uitingen tot vergelijkbare incidenten leiden.
Permanente ban gerechtvaardigd?
De vraag is wanneer dit gevaar geweken is. Een voor de hand liggend moment lijkt de inauguratie van Biden. Echter, ook daarna zou Trump opruiende uitingen kunnen doen. Mogelijk als de rust weergekeerd is, na een maand, twee maanden? Moeilijk aan te geven. Het volgt wel uit hun Glorification of violence policy, dat in gevallen als deze de ban permanent is. En, zoals ook voor superhelden geldt: ‘with great power comes great responsibility’. Trump zal na zijn presidentschap machtig blijven, maar hij is er niet de persoon naar deze verantwoordelijkheid aan te kunnen.
Verantwoordelijkheid Twitter?
De vraag is of Twitter de mogelijkheid moet hebben iemand zijn miljoenen publiek te ontnemen. In de Volkskrant van 11 januari zegt Merkel’s woordvoerder:
‘De exploitanten van onlineplatformen zijn ervoor verantwoordelijk dat politieke communicatie niet wordt vergiftigd met haat en aanzetten tot geweld (…) de vrijheid van meningsuiting (…) kan slechts worden ingeperkt door de wetgever en niet door een beslissing van een bedrijf.’
Dit citaat is tegenstrijdig. Als een bedrijf verantwoordelijk is voor vergiftigde communicatie, perken ze ook de vrijheid van meningsuiting in. Daar komt geen wet of rechter aan te pas. Je kan natuurlijk altijd naar de rechter gaan. Trump is daar zeker na de verkiezingen veel geweest, bij de rechter. De rechter kan beslissen dat een account wordt geschorst. Dan moet echter wel de vraag aan de rechter worden voorgelegd. Twitter heeft geen enkel belang erbij om naar de rechter te gaan om een schorsing van een account te vragen, dan wel de juistheid daarvan te laten toetsen. Dat is aan de benadeelde. Dus aan Trump.
Nieuwe wetgeving?
Hoe Merkel de inperking door de wetgever voor zich ziet weet ik niet. Dat er een wet komt waarin is vastgesteld onder welke omstandigheden een account al dan niet permanent geschorst kan worden? Het gaat hier dus nadrukkelijk niet om de uitingen. Daar is veel wetgeving en rechtspraak over. Civiel recht kan de vrijheid van meningsuiting inperken op grond van onbehoorlijkheid en er zijn strafrechtelijke bepalingen als haat zaaien, belediging, bedreiging.
Het is wel een onderwerp dat aandacht verdient. Platformen als Twitter, Facebook, Instagram zijn belangrijke kanalen waar bij een ban voor de betrokkene grote al dan niet financiële gevolgen mee gemoeid kunnen zijn. Dit besluit moet zorgvuldig zijn. En er moet een snelle en goede procedure zijn om er bezwaar tegen te maken. Daar ontbreekt het in de praktijk doorgaans aan en zou een goed onderwerp voor toekomstige wetgeving zijn.
Recht op dataportabiliteit
Een ander punt dat ik gisteren met master studenten besprak is dataportabiliteit. Heb je als geschorste gebruiker recht op je foto’s, uitingen, contactenlijst? In beginsel zou bij een schorsing een dump met al zijn informatie aan de gebruiker moeten worden gegeven. Ook dat gebeurt niet in de praktijk. Soms kan dat terecht zijn omdat er schadelijke informatie op het platform stond, maar in veel gevallen is er geen reden deze informatie niet te verstrekken. Ik denk dat Trump ook heel blij wordt van al zijn Tweets. Dat hij die nog eens terug kan lezen.
