De Belastingdienst zette honderdduizenden Nederlanders zonder hun medeweten op zwarte lijsten. Inmiddels heeft de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) de Belastingdienst een boete opgelegd van 3,7 miljoen euro vanwege de jarenlange illegale verwerking van persoonsgegevens in de Fraude Signalering Voorziening (FSV). Een zwarte lijst waarop de Belastingdienst signalen van fraude bijhield. Samen met Sebastiaan Brommersma van Follow the Money heeft SOLV onderzoek gedaan naar de zwarte lijsten van de Belastingdienst.
Gevolgen voor burgers
De gevolgen voor burgers die als (potentieel) fraudeur in FSV waren opgenomen waren zeer groot. De burger kreeg het stempel ‘fraudeur’ zonder dat dit volgde uit een gedegen onderzoek. Als er wel onderzoek was gedaan en er bleek geen sprake te zijn van fraude, dan werd deze conclusie niet in FSV genoteerd. Daardoor bleef het vermoeden van fraude staan. Een registratie in FSV (eventueel in combinatie met andere indicaties) kon vervolgens voor die burger leiden tot stigmatisering, intensiever toezicht en had negatieve financiële consequenties.
Intensiever toezicht kon ook tot gevolg hebben dat de aangifte inkomstenbelasting ten nadele van die burger werd gecorrigeerd of dat een aanvraag om in aanmerking te komen voor zorg-, huur- of kinderopvangtoeslag werd afgewezen. Ook verzoeken om een persoonlijke betalingsregeling bij een toeslagenschuld of minnelijke schuldsanering bij een belasting- of toeslagenschuld zijn automatisch afgewezen vanwege FSV-registraties. Burgers hebben hierdoor heel lang in onzekerheid verkeerd over hun financiële situatie.
Geen inzage in persoonsgegevens
Kun je er als gedupeerde achter komen of je op zo een zwarte lijst hebt gestaan en waarom? Het onderzoek van de AP bevestigt dat betrokkenen niet werden geïnformeerd over het feit dat zij in FSV voorkwamen. Ook niet na een daartoe strekkend inzageverzoek. Dit heeft tot gevolg gehad dat betrokkenen niet wisten dat ze in FSV waren vermeld en daardoor hun rechten niet konden uitoefenen.
Na een lang en intensief proces waarbij SOLV honderden inzageverzoeken heeft gedaan, namens meerdere gedupeerden, bij tientallen overheidsinstanties, is de conclusie dat er alles aan wordt gedaan om te voorkomen dat gedupeerden inzage krijgen. Zo blijven zij in onzekerheid leven: hoelang staat dat vinkje nog achter hun naam en hoeveel last gaan ze daar nog van krijgen?
De verslaglegging van het onderzoek en de conclusies zijn te lezen in het artikel bij FTM.
