Digitale burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom publiceerde gisteren een oproep voor alle telefonie- en internetproviders om de staat voor de rechter te slepen om de bewaarplicht van tafel te krijgen. Bits of Freedom wijst op een arrest van het Hof van Justitie van de EU van april dit jaar, waarin het Hof van Justitie aangeeft dat een dergelijke bewaarplicht in strijd is met het fundamentele recht op bescherming van privacy.
Hoewel het Hof van Justitie al vastgesteld heeft dat het ongrondwettig is dat providers de verkeers- en locatiegegevens van alle Nederlanders tot maximaal 12 maanden moeten bewaren, trekt de Nederlandse staat zich daar weinig van aan. Het kabinet heeft namelijk aangegeven dat het opschorten van de wet (artikel 13.2a van de Telecommunicatiewet om precies te zijn) niet nodig is, omdat de wet al wordt aangepast.
Ten eerste is dat geen reden om te concluderen dat een evident onrechtmatige wet dan in de tussentijd in stand kan blijven en ten tweede is al duidelijk geworden dat het voorstel voor een vervangende wet in het geheel niet tegemoet komt aan de bezwaren die het Hof van Justitie heeft gesignaleerd.
Ondertussen zitten de providers in een onmogelijke situatie. Aan de ene kant moeten zij de bestaande wet naleven. Op niet naleving staan fikse straffen: 450.000 euro boete, een last onder dwangsom en in uiterste gevallen zelfs de stekker uit je hele dienstverlening. Aan de andere kant weten zij dat ze door naleving van de wet de grondrechten van hun klanten schenden. Een onhoudbare situatie.
Ik hoop daarom dat de providers het advies van Bits of Freedom zullen opvolgen en de staat aanspreken op deze onrechtmatige wetgeving. Dat kan pro-actief, door een kort geding tegen de staat te voeren waarin buitenwerkingstelling van de wet wordt gevorderd. Maar het kan ook reactief, door niet meer te voldoen aan vorderingen van gegevens onder de bewaarplicht, een handhavend besluit uit te lokken en daartegen in beroep te gaan.
Er is echter nog een meer laagdrempelige manier om de staat te laten weten hoe men over de bewaarplicht denkt: de internetconsultatie. De nieuwe wet ligt tot 31 december dit jaar ter consultatie op http://www.internetconsultatie.nl/dataretentie. Iedereen – burger of bedrijf – kan daar input leveren op het voorstel. Ik zou dus zeggen: laat van je horen!
Vanmiddag was ik te gast bij BNR Digitaal over dit onderwerp. Via onderstaande link is het item terug te luisteren: