De strijd tegen illegaal downloaden is nog lang niet gestreden. Het hof Arnhem-Leeuwarden oordeelde op 6 november jl. dat Ziggo geen identificerende gegevens van haar abonnees hoeft te verstrekken aan Dutch FilmWorks. De abonnees in kwestie zouden de film ‘The Hitman’s Bodyguard’ illegaal hebben gedownload. Net als de voorzieningenrechter oordeelt het hof dat de privacybelangen van de illegale downloaders zwaarder wegen dan het belang van Dutch Filmworks bij verkrijging van de gegevens.
Handhaving
Rechthebbenden proberen op allerlei manieren op te treden tegen online piraterij. In Nederland heeft Stichting Brein bijvoorbeeld afgedwongen dat internet acces providers de toegang tot torrent-website Pirate Bay blokkeren. Ook treedt Brein regelmatig op tegen grootschalige uploaders en andere aanbieders die toegang tot illegale content faciliteren, zoals verkopers van illegale streamingskasten.
De illegale downloader bleef echter buiten schot. Dat komt onder andere omdat Nederland pas een downloadverbod kent sinds 2014. De Nederlandse regering was lange tijd van mening dat illegaal downloaden voor eigen gebruik was toegestaan. In 2014 trok het Europese Hof echter een streep door dit standpunt. Illegaal downloaden, ook voor eigen gebruik, is niet toegestaan.
Dutch FilmWorks
Inmiddels zijn we ruim vijf jaar verder en is het rechthebbenden nog niet gelukt met succes op te treden tegen illegale downloaders. Een eerste poging daartoe is er dus wel geweest. Na een lange voorbereidingstijd besloot Dutch FilmWorks op jacht te gaan naar illegale downloaders die de film ‘the Hitman’s Bodyguard’ hadden gedownload.
Om de illegale downloaders aan te spreken heeft Dutch FilmWorks de hulp nodig van Ziggo. Ziggo kan de door Dutch FilmWorks verzamelde IP-adressen namelijk koppelen aan de NAW-gegevens van haar abonnees. Ziggo weigerde echter deze NAW-gegevens te verstrekken, waarop Dutch FilmWorks naar de voorzieningenrechter Midden-Nederland stapte.
De vordering van Dutch FilmWorks tot verstrekking van de NAW-gegevens van de (vermeende) inbreukmakers werd afgewezen. De rechter oordeelde dat het privacybelang van de downloader zwaarder diende te wegen en dat Dutch FilmWorks haar handelswijze (nog) beter moest concretiseren. In een kritische noot bij de uitspraak sloten collega Douwe Linders en ik af met de vraag of in hoger beroep ook aan deze hoge zorgvuldigheidsnorm zou worden vastgehouden.
Hoger beroep
Ja, is het antwoord. Het Hof Arnhem-Leeuwarden heeft besloten dat Ziggo geen identificerende gegevens van haar abonnees hoeft te verstrekken. Bij de grondrechtelijke belangenafweging oordeelt het hof dat de privacybelangen van Ziggo-klanten zwaarder wegen dan de bescherming van het eigendom en het recht op een effectieve rechtsbescherming van Dutch FilmWorks. De belangen van de Ziggo-klanten zijn na afgifte van de persoonsgegevens onvoldoende gewaarborgd, aldus het hof.
Het hof stelt nog wel vast dat de gevraagde gegevens door Dutch FilmWorks niet op een andere doeltreffende wijze kunnen worden verkregen en dat Ziggo haar klanten ook informeert over de eigen aansprakelijkheid bij ongeoorloofd gebruik. Dat weegt echter niet op tegen de belangen van de Ziggo-klant.
Voor deze klant is op basis van het actiebeleid van Dutch FilmWorks onvoldoende inzichtelijk wat hij kan doen als hij niet de inbreukmaker is, maar door een ander die de internetaansluiting heeft gebruikt. Het risico bestaat daardoor dat een Ziggo-klant met een maatregel wordt geconfronteerd, voordat hij in staat is het gebruik van de internetaansluiting te onderzoeken.
Ook wordt Dutch FilmWorks kwalijk genomen dat (nog steeds) niet duidelijk is welk bedrag zij gaat vorderen aan schade of gemaakte kosten. In de media zijn verschillende bedragen genoemd van € 150 tot vele honderden euro’s. Dutch FilmWorks heeft zelf aangegeven geen punitieve sancties op te leggen maar wel schade en onderzoekskosten te verhalen. De gevolgen van de verstrekking van persoonsgegevens door Ziggo zijn volgens het hof nog steeds niet goed in te schatten.
Verder wordt in overweging genomen dat de schade die Dutch FilmWorks lijdt per een individuele downloader zeer gering is. De film is voor bedragen variërend van € 2,50 tot € 13,99 legaal te bekijken.
Doeltreffende voorzieningen?
Of dit leidt tot een juist evenwicht tussen de verschillende grondrechten is twijfelachtig.
De schade voor Dutch FilmWorks is uiteraard per individueel geval gering, maar in zijn geheel heeft zij een groot belang bij verkrijging van de gegevens. Bovendien is al vastgesteld dat Dutch FilmWorks in deze situatie ook geen ander geschikt middel toekomt om de inbreukmaker aan te spreken.
Dat de hoogte van de schade in het kader van de verstrekking van NAW-gegevens een relevante rol speelt, lijkt mij onjuist. Dit zou in een later stadium mogelijk een punt van discussie kunnen zijn tussen de betreffende inbreukmaker en Dutch FilmWorks.
De hoge zorgvuldigheidsnorm in eerste aanleg wordt desondanks door het hof in stand gehouden. Het privacyrecht van de piraat lijkt hiermee te zijn verheven tot een absoluut recht. Het arrest is niet alleen een grote tegenvaller voor de filmdistribiteur, maar ook voor andere rechthebbenden die willen optreden tegen online piraterij.
Cijfers
Onlangs publiceerde het EUIPO nog een rapport over inbreuken op online auteursrechten in de EU. Digitale piraterij is in de periode 2017-2018 weliswaar afgenomen ten opzichte van de periode daarvoor, maar het blijft een groot probleem. De gemiddelde internetgebruiker in de Europese Unie had gemiddeld 9,7 keer per maand toegang tot illegale content. Nederland komt net boven dit gemiddelde uit.
