Niet liegen bij procederen

U zult ongetwijfeld wel eens hebben gehoord dat “recht niet altijd recht is”. Ik laat me over deze stelling even niet inhoudelijk uit. Ik denk soms wel te begrijpen waar deze stelling mogelijk vandaan komt, namelijk hoe in Nederland het procesrecht in civiele procedures is bepaald. Ter illustratie: in, onder meer, Amerika bestaat er een “disclosure” fase in een proces, waarbij beide procederende partijen kort gezegd alle stukken relevant voor die procedure moeten uitwisselen. In Nederland kennen we zo’n fase niet. Wel hebben procederende partijen in Nederland de verplichting “de voor de beslissing van belang zijnde feiten volledig en naar waarheid aan te voeren”. De wetgever heeft, bij wege van sanctiemogelijkheid, bepaald dat als één van de procespartijen de rechter bewust op het verkeerde been zet, de rechter daaruit de gevolgtrekking kan maken die hij geraden acht. In een procedure waarbij de rechtbank meent dat er gelogen is door één der procederende partijen, “straft” de rechtbank die partij door haar niet toe te laten een ingenomen stelling te bewijzen. Ik denk nog een zeer milde “straf” voor liegen bij de rechter, trouwens. Zie hier de uitspraak.