Snapchat onderzoekt de mogelijkheden om door middel van gezichtsherkenning de privacy van gebruikers beter te beschermen. Dat blijkt uit een door de United States Patent and Trademark Office openbaar gemaakte octrooiaanvraag van 19 juli 2016.
Blurren, emoji, toestemming of blokkade
Het idee zit als volgt in elkaar. Als gebruiker upload je een foto van je gezicht waarbij je zelf de privacyinstellingen kan instellen met betrekking tot hoe jij wil dat andere gebuikers de foto’s delen waar jij (ook) op staat. Als vervolgens door die gebruiker met Snapchat een foto wordt gemaakt, scant Snapchat die foto om te zoeken of jij erop staat. Als Snapchat jou vervolgens op zo’n foto herkent, dan kan Snapchat – afhankelijk van jouw privacyinstellingen – het gebruik van de foto beperken. Zo is het mogelijk dat de foto alleen gestuurd wordt naar andere gebruikers die jij ook in je vriendenlijst hebt. Daarnaast is het ook mogelijk dat je een bericht krijgt waarin gevraagd wordt om je toestemming voor het delen van de foto. Of, als de gebruiker geen toestemming heeft om de foto van/met jou te delen, dan zal Snapchat de foto automatisch aanpassen voordat het met anderen wordt gedeeld: Snapchat kan je gezicht blurren of vervangen door een emoji, icoon of een merk (hierover straks meer), tenzij jij het delen van foto’s waar jij op staat helemaal geblokkeerd hebt.
Rechtszaak
Deze plannen van Snapchat komen vlak nadat Snapchat in de Verenigde Staten is aangeklaagd wegens een mogelijke privacyschending. Volgens twee mannen uit de Amerikaanse staat Illinois scant Snapchat voor de lenzen de gezichten van gebruikers zonder hun toestemming, waarbij aan de gebruikers niet duidelijk wordt gemaakt wat er met die gezichtsdata gebeurt, aldus de aanklacht:
“34. In direct violation of par. 15(b)(2) and 15(b)(3) of the BIPA, Snapchat never informed Illinois users, such as Plaintiffs, of the specific purposes and length of term for which their biometric identifiers or information would be collected, stored and used, nor did Snapchat obtain a written consent or release from any of these users.”
“35. Also in direct violation of par. 15(a) of the BIPA, Snapchat does not have written, publicly available policies identifying its retention schedules or guidelines for permanently destroying users’ biometric identifiers or information.”
Met Snapchat lenzen kunnen gebruikers hun selfies met geanimeerde filters wijzigen (klik hier of hier voor een impressie). Daarvoor wordt eerst een scan gemaakt van je gezicht. Snapchat doet er zelf redelijk luchtig over. Volgens een woordvoerder wordt biometrische cameradata bewust niet bewaard, om zo de privacy van gebruikers te beschermen:
“Contrary to the claims of this frivolous lawsuit, we are very careful not to collect, store or obtain any biometric information or identifiers about our community.”
Een opvallende uitspraak, aangezien in het privacybeleid van Snapchat het volgende wordt opgemerkt:
“De rest van onze diensten, buiten Snaps, kunnen inhoud gedurende langere perioden gebruiken. Dit betekent dat bij deze diensten mogelijk een ander verwijderingsprotocol wordt gehanteerd. We bewaren de inhoud van je verhaal bijvoorbeeld iets langer dan Snaps, zodat je vrienden meer tijd hebben om je verhaal te lezen. Of als je inhoud stuurt naar een van onze diensten die van nature openbaar zijn, zoals Live, Lokaal en andere op crowd-sourcing gebaseerde diensten, kunnen we de inhoud voor onbepaalde tijd bewaren.
Ten slotte – en dit is belangrijk – moet je niet vergeten dat gebruikers die de inhoud die je inzendt te zien krijgen, deze altijd kunnen bewaren, bijvoorbeeld door verschillende technieken te gebruiken: screenshots, functies binnen apps of andere technologieën voor het vastleggen van beelden. Het is, zoals met alle digitale informatie, ook mogelijk dat iemand forensische toegang kan krijgen tot berichten of ze vindt in de tijdelijke opslagruimte van een apparaat. Onze systemen zijn opgezet om ons verwijderingsbeleid automatisch uit te voeren. Houd er echter rekening mee dat we niet kunnen beloven dat de verwijdering zal plaatsvinden binnen een specifiek tijdsbestek. Daarnaast bewaren we bepaalde gegevens mogelijk enige tijd (of zolang dat wettelijk verplicht is) in een back-up.”
Het addertje onder het gras?
Wie de octrooiaanvraag leest, krijgt de indruk dat Snapchat ineens een privacy-voorvechter is geworden, maar verderop in de octrooiaanvraag wordt duidelijk dat het ook om een stukje eigenbelang gaat (surprise, surprise, of naja, niet echt eigenlijk):
“Facial recognition operation may [also] be used to add content, such as a sticker, text or an advertisement, which do not necessarily protect privacy or hide identity, but do provide an enhanced image.”
Gezichtsherkenning geeft Snapchat de mogelijkheid om specifieke personen te identificeren en de relatie tussen hen te bepalen. Dit kan Snapchat vervolgens toepassen voor targeted advertising. De octrooiaanvraag legt verder niet uit op welke wijze Snapchat zal adverteren. Of dit targeted advertising zal zijn, is nog maar de vraag aangezien dit indruist tegen eerdere uitspraken van Snapchat:
“[Snapchat] really care[s] about not being creepy, which is why the business chose to concentrate on the context of advertising and where it sits, rather than targeting.”
Paradox?
Opvallend is dat Snapchat kiest voor gezichtsherkenning voor het beschermen van de privacy van gebruikers. Het is een onconventionele manier om de privacy te beschermen en een die aantoonbaar nadelen heeft. Daarbij gaat Snapchat veel verder dan ze al deed. De Snapchat lenzen maken namelijk gebruik van objectherkenning, en geen gezichtsherkenning, aldus Snapchat:
“Lenzen werken onder andere met objectherkenning. Objectherkenning is een algoritme dat is ontworpen om de algemene kenmerken te herkennen van objecten die in een afbeelding voorkomen. Het laat ons weten dat een neus een neus is of dat een oog een oog is. Maar objectherkenning is niet hetzelfde als gezichtsherkenning. Lenzen kunnen gezichten over het algemeen herkennen, maar ze kunnen geen specifiek gezicht herkennen.”
Ja, de nieuwe functie beschermt je weliswaar tegen gebruik van je foto’s door mensen waarvan je het liever niet hebt, maar tegelijkertijd geeft het Snapchat de mogelijkheid om een uitgebreide database op te bouwen voor gezichtsherkenning van gebruikers. En het is nog maar de vraag wat Snapchat daarmee zal doen.
Slot
Opgemerkt dient te worden dat – als de plannen van Snapchat werkelijkheid worden – alleen gebruikers van Snapchat deze mogelijkheid hebben. Foto’s van personen die zelf niet op Snapchat zitten, kunnen niet worden geblokkeerd. Je zou denken dat gebruikers van Snapchat juist gebruikmaken van de app omdat ze foto’s willen delen, terwijl niet-gebruikers daar geen behoefte aan hebben. Hoe zit het dan met de privacy van die laatste personen?
