Sinds enige jaren gebruikt de NS de slogan “waar ga jij naar toe vandaag?”. De onderliggende bedoeling van NS met deze slogan begint inmiddels steeds duidelijker te worden. De NS wil zó graag alles van ons weten, dat ze zelfs “iets” in billboards op stations heeft verstopt waarmee we bespied worden.
Ik kan hier kort over zijn: ik vind dit echt ronduit stuitend. Ik stop mijn liberalere visie op privacy niet onder stoelen of banken (ik denk graag vanuit mogelijkheden), maar wat hier gebeurt kan natuurlijk gewoon niet.
En ik begrijp ook niet dat onze waakhond, de Autoriteit Persoonsgegevens (“AP”), hier niet meteen duidelijker over is geweest in de media. Natuurlijk dient de AP eerst de feiten te onderzoeken, maar de conclusie dat dit een flagrante inbreuk is op je privacy, ligt er wel heel dik bovenop. Hier lag dé kans voor de AP althans voorzitter Wolfsen om een publiek statement te maken en haar tanden te laten zien. Gemist helaas.
Ook het handelen van zowel NS als Exterion in de media is in mijn ogen nogal amateuristisch – en dat terwijl ze allebei al een keer hun hoofd aan wifitracking hadden gestoten. Dan denk je toch meteen aan de ezel en de steen……Maar niet dus.
Hoe ging het fout?
De zaak komt aan het licht via wat ik een klassieke social media fout noem. De meneer of mevrouw achter de NS twitterknop reageert op een tweet van iemand die denkt een camera in een billboard te zien. En dan gaat het helemaal mis. De tweets van NS zijn inhoudelijk tegenstrijdig en juridisch gewoon fout. Dan mengt Exterion zich ook in de discussie en blijft vaag over de vraag of het een sensor of een camera is: “het is technisch een camera, maar we noemen het liever een sensor”. Tja…….
Maar Exterion is er van overtuigd dat de software “100 procent binnen de wet valt”. De stelling dat het niet om persoonsgegevens gaat, gaan ze niet droog houden. Op de website staat letterlijk dat (i) de software persoonskenmerken kan registeren, en (ii) zoals onder andere sexe, leeftijdscategorie, aantal views en kijktijd. Ik ben geen technisch expert, maar heb zo’n vermoeden dat ook je locatie bekend is. En als de software je ‘herkent’ bij een tweede keer, dan moet er wel iets meer van je onthouden worden, schat ik zo in. Kortom, we zullen het wel over persoonsgegevens hebben.
De privacywetgeving heeft transparantie en informatieverstrekking hoog in het vaandel staan. Ik hoef neem ik aan niet uit te leggen dat hier geen enkele sprake van is. In rapportcijfers uitgedrukt: hier scoren NS en Exterion een 1. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de grondslag voor verwerking.
Toestemming vragen
De grondslag kan alleen toestemming of het zogenaamde ‘gerechtvaardigd belang’ zijn. Er is geen toestemming gevraagd, dus is de enige strohalm nog een gerechtvaardigd belang. Bij wifitracking heeft de AP in haar rapport over Blue Trace de deur voor het gerechtvaardigd belang wel open gezet, maar onder strikte waarborgen. Ik heb zo’n vermoeden dat NS en Exterion niet door dat hoepeltje weten te springen. En ik heb ook zo’n vermoeden dat NS en Exterion dat ook wel aanvoelen, aangezien de ‘camera’s’ vooralsnog zijn uitgezet.
Indachtig de titel: waar gaat dit naar toe? Ik schat zo in dat Aleid en Roger elkaar al even gesproken hebben. Maar serieus: laat het voor de NS en Exterion once and for all een goeie les zijn. Zowel juridisch inhoudelijk als PR-technisch. En ik mag hopen dat de AP klare wijn zal gaan schenken over dergelijke praktijken. Ik wacht het met belangstelling af.
