Het Europese Hof voor de Rechten van de Mensen deed vandaag uitspraak in de zaak omtrent de in het verleden uitgevoerde massasurveillance door de Britse inlichtingendienst. Het oordeel: onder strenge voorwaarden is massasurveillance toegestaan. Echter, de door de Britten uitgevoerde massasurveillance voldeed niet aan deze voorwaarden, aldus het EHRM.
Uit de onthullingen van klokkenluider Edward Snowden bleek onder meer dat de Britse inlichtingendienst gegevens in bulk verzamelde, communicatiegegevens via (telecom)providers verkreeg en tevens ook informatie deelde met buitenlandse inlichtingendiensten. Als reactie hierop spanden journalisten en burgerrechtorganisaties gezamenlijk een zaak aan voor het Hof.
Wat betreft het verzamelen van gegevens in bulk merkt het Hof nu op dat dit op zichzelf niet in strijd is met de mensenrechten, in het bijzonder het recht op privacy als in artikel 8 EVRM. De wijze waarop de Britse dienst aan deze massasurveillance uitvoering gaf, was echter wel in strijd met artikel 8 EVRM. Zo werd er onvoldoende toezicht gehouden op de gemaakte selecties van data die werden verzameld. Ook verklaart het Hof dat de verkrijging van communicatiegegevens via providers in strijd is met laatstgenoemd artikel 8 EVRM. Deze bevoegdheid was namelijk onwettig.
Bovendien is het EHRM van mening dat zowel het verzamelen van bulkgegevens als de verkrijging van communicatiegegevens via providers, onder deze omstandigheden, in strijd is met artikel 10 EVRM (de vrijheid van meningsuiting). Waarborgen om journalistieke bronnen te beschermen ontbraken waardoor burgers wellicht aarzelen om met de pers contact op te nemen. Tot slot achtte het Hof het delen van informatie met buitenlandse inlichtingendiensten daarentegen weer niet in strijd met artikel 8 en 10 EVRM.
Of de uitspraak nu ook daadwerkelijke gevolgen heeft voor de werkwijze van de Britse inlichtingendienst lijkt nog maar de vraag. Het EHRM heeft namelijk getoetst aan de nationale spionagewet die dateert uit 2000. Inmiddels is in 2016 vernieuwde wetgeving aangenomen en zal de oude Investigatory Powers Act daarmee volledig worden vervangen.
