Oktober stond regelmatig in het teken van de online privacy. Nieuwsberichten rondom anonimiteit op het web volgden elkaar in rap tempo op: de jacht die in oktober werd geopend op illegale downloaders door Dutch Filmworks, het referendum over de nieuwe ‘Sleepwet’ en als kers op de taart het wifilek genaamd ‘Kracks’. De burger werd meermaals geconfronteerd met kwesties die veel impact hebben op zijn privacy. Het besef en de bewustwording rondom online veiligheid en privacy lijkt steeds meer door te dringen. Nu nog de tools. Een uitkomst biedt wellicht het Virtual Private Network ook wel VPN genoemd. Het klinkt in elk geval veelbelovend maar wat houdt het nu daadwerkelijk in?
Virtual Private Network
Bij een VPN-verbinding loopt de communicatie van de apparatuur van een gebruiker via een versleutelde verbinding die allereerst wordt omgeleid langs een VPN server. Deze server bevindt zich op een andere locatie. Langs deze omleiding wordt de communicatie vervolgens op het digitale web verzonden. Het teruggestuurde internetverkeer wordt daarna weer omgeleid via de VPN-server alvorens het internetverkeer weer versleuteld wordt teruggestuurd naar het apparaat van de gebruiker.
Door deze omleiding kan in beginsel niet worden achterhaald waar de gebruiker zich bevindt. Ook de inhoud van de data kan niet worden achterhaald doordat de inhoud is beveiligd middels encryptie. Zodoende blijft zowel de identiteit van de gebruiker als de inhoud van zijn activiteiten op het internet anoniem.
Downloaden
Voor de illegale downloader is dit een manier om bijvoorbeeld anoniem illegale torrents te kunnen blijven downloaden zonder het eventuele risico op een boete. Gegevens als een IP-adres kunnen bij gebruik van een VPN-verbinding namelijk niet (zo snel) worden achterhaald. Slechts het IP-adres van de VPN-server wordt namelijk weergegeven.
Overigens zal Dutch Filmworks ook nu al medewerking moeten verkrijgen van de internetproviders, wil zij handhavend kunnen optreden. De filmdistribiteur beschikt immers alleen over een lijst van IP-adressen. Enkel de internetprovider kan deze IP-adressen vervolgens koppelen aan een daadwerkelijke individuele gebruiker.
Wiv
Zoals gezegd blijft ook de inhoud van de data anoniem bij een VPN-verbinding nu deze is versleuteld. Met de nieuwe Wet inlichtingen- en veiligheidsdiensten, beter bekend als de ‘Sleepwet’, hebben opsporingsdiensten de bevoegdheid om op grotere schaal informatie te vergaren. Daarbij bestaat de kans dat data van onschuldige burgers tevens als bijvangst zal worden onderschept. Dat burgers hier bezorgd over zijn blijkt wel uit het aangenomen referendum. Of een referendum het middel is om deze wetgeving tot een halt te roepen is twijfelachtig. Een VPN-verbinding biedt in dat opzicht meer zekerheid nu de AIVD dan slechts versleutelde data ontvangt waar zij in beginsel geen toegang tot heeft.
Wifi-lek
Daarnaast bleek ook in oktober dat voor ‘gewone hackers’ meer mogelijkheden bestaan om internet af te tappen dan werd gedacht. Zo ontdekten twee Belgische onderzoekers dat de WPA2-beveiliging te kraken valt. Een zorgzame ontwikkeling nu WPA2 de meest toegepaste manier van beveiliging is voor draadloze netwerken. Wederom werd als oplossing aangedragen om over te gaan op een Virtual Private Network.
Aandachtspunten
Het gebruik van VPN-diensten zal zodoende de online privacy in verschillende situaties beter waarborgen. Nadelen zijn er echter ook. Zo zorgt de omleiding via een VPN-server ervoor dat het internetverkeer wordt vertraagd. Tevens kent niet elk VPN-protocol – de techniek waarop de verbinding draait – hetzelfde veiligheidsniveau. Hierbij moet rekening worden gehouden bij de keuze van VPN-aanbieder. Niet alle VPN-protocollen worden namelijk door de verschillende aanbieders ondersteunt.
Tot slot zal voor het gebruik van een VPN-dienst veelal maandelijks een klein bedrag moeten worden betaald. Er zijn gratis providers maar daarbij is verbinding vaak beperkt in datalimiet en snelheid. De juiste keuze voor een geschikt netwerk vraagt dus enig onderzoek!
Met dank aan Jesse Vermeij
