Minister Schippers heeft de Big Brother Award gewonnen. Ik begrijp alleen niet precies wat er aan de hand is. De toelichting van de jury is voor mij niet heel verhelderend, behalve dat het medisch beroepsgeheim op het spel staat. Maar hoe en onder welke omstandigheden?
De nominatie benadrukt het belang van het medisch beroepsgeheim dat “de veilige arts-patiëntrelatie” beschermt. Immers, een patiënt kan alleen goed behandeld worden als die zich vrij voelt om een arts intieme informatie te vertellen die essentieel is voor een goede behandeling. Maar dit wetsvoorstel zorgt voor een uitbreiding van de mogelijkheid voor zorgverzekeraars om inzage te krijgen in de medisch dossiers van patiënten om fraude aan te pakken. Het steekt des te meer dat dit wordt voorgesteld voor het bestrijden van fraude die voor het overgrote deel niet door verzekerden wordt gepleegd en bovendien nog geen 1% van de totale zorgkosten bedraagt.
Allemaal duidelijk. Alleen, onder welke voorwaarden mag een verzekeraar nadere informatie krijgen? Als er duidelijke aanwijzingen van fraude zijn? Als dat zo is, dan zal de verzekeraar dus niet kijken bij de meeste patienten, want die zullen daar geen aanleiding voor geven. Voordat ik wat meer vragen opwerp eerst een citaat uit de Kamerstukken:
Het medisch beroepsgeheim wordt voor wat betreft de gegevensverstrekking aan ziektekostenverzekeraars opzij gezet op grond van de artikelen 68a en 68c WMG, artikelen 87 en 87b Zvw en artikelen 53 en 53b van de AWBZ. Die artikelen verplichten de zorgaanbieders tot gegevensverstrekking voor zover dat noodzakelijk is voor de uitvoering van verzekeringsovereenkomsten respectievelijk uitvoering van de Zvw of AWBZ. De inperking als gevolg van de uitbreiding van de aan de ziektekostenverzekeraars te verstrekken gegevens dient te voldoen aan de eisen van subsidiariteit en proportionaliteit.
Dat klinkt weloverwogen. Toch schijnt het dat niet te zijn, getuige de Big Brother Award en ook een petitie die men gestart is. Een duiding van een in privacy gespecialiseerde collega is als volgt:
Het medisch beroepsgeheim en de vertrouwelijkheid die daaruit volgt is zwaar geborgd, omdat de toegankelijkheid tot de zorg van groot belang wordt geacht.In dit geval moet dat beroepsgeheim worden afgewogen tegen het belang om fraude te bestrijden. Daarbij moet worden gekeken naar de middelen die reeds voorhanden zijn. Het bedrag waarvoor wordt gefraudeerd is relatief klein en er zijn lichtere middelen voorhanden om dit te bestrijden. Het inzichtelijk maken van diagnose-informatie voor zorgverzekeraars is daarmee niet proportioneel, omdat het middel het beroepsgeheim opoffert voor een doel dat van ondergeschikt belang is en bovendien met minder ingrijpende middelen kan worden verwezenlijkt.
Mijn reactie daarop is:
Dat begrijp ik wel, maar ik mis dus de informatie om de afweging zoals jij algemeen schetst goed te kunnen maken. Bij die petitie was het alleen geschreeuw: beroepsgeheim (inderdaad, belangrijk), privacy (inderdaad, belangrijk), verzekeraars (inderdaad, niet zondermeer te vertrouwen). Dan ren je naar de barricade, sta je daar en denk je: maar waar gaat het nu precies om?
Je had ook op de barricaden kunnen staan voor de tegenpartij:
Privacylobby schermt onterecht met beroepsgeheim om fraudeurs te beschermen, schande! Ook dan denk je als je op de barricade staat, waar gaat het om?
Dat mis ik dus. Een duidelijke uiteenzetting, een analyse. Wat kan er nu, wat kan er na het wetsvoorstel, moet de verzekeraar vragen of kan hij ongevraagd meekijken, onder welke voorwaarden kan hij meekijken/vragen, onder welke voorwaarde kan een medisch dienstverlener weigeren mee te werken. Ik heb nog steeds geen idee.
