Naar aanleiding van de vragen die ik vorige maand in een blog opwierp in verband met de aan minister Schippers toegekende Big Brother Award, heeft Remi van Mansfeld, student-stagiair bij SOLV, een en ander uitgezocht. Hieronder zijn bevindingen.
Inzake: Wijziging Wet Marktordening Gezondheidszorg
1. Het NRC stelt dat het slechts gaat om een zeer beperkte uitbreiding van bevoegdheden: verzekeraars konden al medische informatie opvragen in de persoon van een medisch adviseur (ook bezwaard met geheimhoudingsplicht) en de enige verandering in wetgeving is dat dit nu ook kan bij restitutiepolissen, waar dat eerst niet kon.
2. Ik heb de MvT en de wijzigingen van de Wet Marktordening Gezondheidszorg bekeken en de beweringen van het NRC lijken te kloppen. In onderdeel 4.2.2 & 4.2.3 wordt beschreven op welke manier en in welke hoedanigheid de medische persoonsgegevens overgaan van de zorginstelling naar de verzekeraar.
“Om de formele en materiële controle goed te kunnen uitvoeren is het onontkoombaar dat de ziektekostenverzekeraar dient te beschikken over de door de zorgaanbieder gehanteerde prestatiebeschrijvingen en indien noodzakelijk ook over diagnose-informatie die onderdeel uitmaakt van de prestatiebeschrijving of andere informatie die tot een diagnose kan leiden. Het betreft hier persoonsgegevens betreffende de gezondheid van zijn verzekerde.”
3. Volgens de huidige WMG kan een zorgverzekeraar op basis van artikel 68a lid 1 “persoonsgegevens betreffende de gezondheid als bedoeld in de Wet bescherming persoonsgegevens” opvragen bij een zorginstelling. Echter, het nieuwe lid 2 zorgt voor een uitbreiding: wanneer de zorgaanbieder geen contract heeft met de verzekeraar maar het bedrag declareert aan de verzekerde (lees: restitutiepolis), stelt hij de medische gegevens niet alleen ter beschikking aan de verzekerde, maar ook aan zijn ziektekostenverzekeraar.
4. Uit de MvT van het wetsvoorstel (onder 4.2.3) blijkt dat een verzekeraar eerst een algemene risicoanalyse uit op de gegevens die in het bezit zijn van de verzekeraar. “In de fase van deze algemene controle komen alleen die methodes in aanmerking die de ziektekostenverzekeraar kan toepassen zonder daarbij te zijn aangewezen op de medewerking van de zorgaanbieder bij de verwerking van persoonsgegevens betreffende de gezondheid.” De MvT spreekt van statistische analyses en logica- en verbandcontroles.
5. Proportionaliteit:
“Het kan zijn dat de materiële controle hier eindigt, omdat voldoende zekerheid is verkregen.” Maar ook kan de conclusie zijn dat meer informatie noodzakelijk is. In deze fase wordt er een “specifieke risicoanalyse” uitgevoerd. Hieruit volgt een “specifiek controleplan en een specifiek controledoel”, dat de inzet van de methodes van detailcontrole beschrijft. De MvT noemt lichtere vormen (opvragen van persoonsgegevens zonder concrete inzage) en zwaardere vormen (inzage in het medisch dossier of steekproefsgewijs onderzoek).
Subsidiariteit:
De MvT: “De ziektekostenverzekeraar moet zich eerst baseren op de lichtste informatie die hij heeft. Pas als hij tot de conclusie komt dat niet kan leiden tot voldoende zekerheid mag hij, mits gemotiveerd, de volgende stap voorbereiden. Daarbij baseert de verzekeraar zijn oordeel op een volgend informatieniveau dat het respect op een privéleven zo weinig mogelijk inperkt. In het geval dat geen van de eerdere stappen voldoende zekerheid oplevert, komt hij, onder in de ministeriële regelingen gestelde voorwaarden, in het uiterste geval tot inzage in het medisch dossier van de verzekerde. De verzekeraar maakt zo keer op keer een afweging met betrekking tot de subsidiariteit.
In de afweging die de verzekeraar maakt om verdere stappen te nemen, kan hij ook de informatie van de verzekerde betrekken.”
6. Een zorgverzekeraar moet deze inzage van medische gegevens melden binnen drie maanden aan de betrokkene, behalve als dit het onderzoek zou belemmeren. Dit komt voort uit de wijziging nr. 28 van Klever. Een verzekeraar hoeft dus niet van te voren toestemming aan de verzekerde te vragen.
7. Een medisch adviseur (‘een door ziektekostenverzekeraar aangewezen persoon’) heeft een geheimhoudingsplicht en mag niet meer informatie aan een zorgverzekeraar verstrekken dan proportioneel of noodzakelijk is, volgens wijziging nr. 29 van Bruins Slot.
8. Antwoorden op je vragen.
Met het wetsvoorstel is er dus een kleine uitbreiding van het controlerecht van verzekeraars gekomen. Waar eerst de controlebevoegdheid zich strekte tot naturapolissen, zijn verzekeraars nu ook bevoegd om dossiers in te zien, indien de verzekerde zorg krijgt van een zorginstelling die geen contract heeft afgesloten met de verzekeraar.
Een verzekeraar kan, na een proces van afwegingen en inschattingen, zonder toestemming van de verzekerde de gegevens opvragen maar moet hem/haar daarvan binnen drie maanden op de hoogte stellen.
Wanneer een medisch dienstverlener kan weigeren is mij op dit moment niet helemaal duidelijk. Ik ga ervanuit dat een grond voor weigering zou kunnen zijn dat de voorafgaande algemene controle niet naar behoren is uitgevoerd, of dat aan de proportionaliteits- of subsidiariteitseis niet is voldaan.
9. Ik krijg dus het idee dat het niet helemaal terecht is dat door verschillende media wordt gesteld dat het medisch beroepsgeheim wordt opgeheven. Het was al mogelijk om dossiers te onderzoeken in het belang van fraudebestrijding en deze mogelijkheid is nu uitgebreid naar een extra vorm van verzekering. Het is absoluut waar dat “dit wetsvoorstel zorgt voor een uitbreiding van de mogelijkheid voor zorgverzekeraars om inzage te krijgen in de medisch dossiers van patiënten om fraude aan te pakken”, maar het lijkt me daarbij goed om wel te vermelden dat het slechts een kleine uitbreiding betreft van een bevoegdheid die al jaren bestond.
