Afgelopen dinsdag oordeelde het gerechtshof Den Haag dat de Nederlandse staat niet onrechtmatig heeft gehandeld jegens een Nederlands duo inzake de inbeslagname van banden met Beatles-opnamen. De Nederlandse staat heeft de zogeheten ‘Nagra-tapes’ na inbeslagname afgegeven aan Apple Films, een Engelse vennootschap die in eigendom is van (erfgenamen van) leden van de Beatles.
De banden met geluidsopnamen zijn in 1993 door twee Nederlanders aangeschaft voor £ 30.000 van een ex-werknemer van Apple Films. Het gaat om ruim 500 banden met 80 uur opnamen die zijn gemaakt ten behoeve van de in mei 1970 uitgebrachte film ‘Let It Be’. In een Engelse strafzaak in 2006 is echter geoordeeld dat de banden ergens tussen 1969 en 1973 zijn gestolen en dat deze aan Apple Films toebehoren. Op verzoek van de Britse autoriteiten zijn de banden door de Nederlandse staat in beslag genomen en vervolgens afgegeven aan Apple Films.
Eisers zijn hiertoe een procedure gestart bij de rechtbank Den Haag, stellende dat de Nederlandse staat onrechtmatig heeft gehandeld jegens hen waardoor deze gehouden zou zijn tot een schadevergoeding van € 650.000. De Nederlandse staat zou de banden in strijd met eisers eigendomsrecht hebben afgegeven aan Apple Films. De rechtbank heeft de vordering afgewezen, nu eisers onvoldoende hebben onderbouwd dat zij de eigendom van de banden hebben verworven.
“Voor de vraag of de Staat onrechtmatig heeft gehandeld door afdracht van de geluidsbanden aan Apple Films moet vast staan dat daarmee inbreuk is gemaakt op de eigendomsrechten van [eisers]. [Eisers] moeten derhalve stellen en bewijzen dat zij de eigendomsrechten hebben op de geluidsbanden. Dat betekent voor onderhavige zaak dat […] vast moet staan dat niet Apple Films de eigendomsrechten heeft, maar dat [eisers] de eigendom van de geluidsbanden hebben verworven en – mede met het oog op de waarde en de mogelijkheid van commercieel gebruik – ook van de eventuele auteursrechten op de werken van The Beatles. Naar het oordeel van de rechtbank hebben [eisers] onvoldoende onderbouwd waaruit zou moeten blijken dat zij de eigendom van de banden hebben verworven.”
Het gerechtshof volgt het oordeel van de rechtbank. Immers is niet vast komen te staan dat eisers ten tijde van de teruggave van de Nagra-tapes aan Apple Films eigenaar daarvan waren. De Nederlandse staat heeft derhalve jegens hen geen onrechtmatige daad gepleegd door de banden niet aan hen, maar aan Apple af te geven.
“In het licht van het onder 14 t/m 21 overwogene valt niet in te zien dat […] de Staat onrechtmatig jegens [appellanten] heeft gehandeld […] door de banden naar aanleiding van een rechtshulpverzoek in beslag te nemen en deze vervolgens niet aan hen maar aan Apple Films terug te geven. Bijzondere omstandigheden die dit anders zouden kunnen maken, zijn niet gesteld of gebleken.”
