Sinds 2014 houdt de vraag of smaak auteursrechtelijk beschermd kan zijn de gemoederen bezig (zie ook mijn eerdere blogs hier, hier en hier). De Haagse rechtbank heeft onlangs geoordeeld dat de smaak van Heksenkaas geen auteursrechtelijk beschermd werk is. De rechtbank hoeft daarom de vraag of auteursrecht op smaak mogelijk is niet te beantwoorden.
Voldoet de smaak van Heksenkaas aan de werktoets?
Een werk komt voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking wanneer het een eigen, oorspronkelijk karakter heeft en het persoonlijk stempel van de maker draagt. Het werk mag niet ontleend zijn aan een ander werk en er moet sprake zijn van een werk dat het resultaat is van scheppende menselijke arbeid en dus van creatieve keuzes. Het werk mag niet zo banaal of triviaal zijn dat daarachter geen creatieve arbeid valt aan te wijzen, of louter een technisch effect dienen. Een verzameling of selectie van op zichzelf niet beschermde elementen, kan wel een auteursrechtelijk beschermd werk zijn, mits die verzameling/selectie het persoonlijk stempel van de maker draagt. Het Europese Hof van Justitie formuleert de maatstaf als volgt: het moet gaan om een eigen intellectuele schepping van de auteur van het werk.
Volgens EFC, producent van Magic Cheese, voldoet de smaak van Heksenkaas niet aan de werktoets. Er zijn sinds jaar en dag allerlei soorten roomkazen op de markt die op smaak zijn gebracht met verse kruiden, zoals Paturain, Boursin en Philadelphia. De ingrediënten van Heksenkaas zelf zijn niet auteursrechtelijk beschermd en banaal en triviaal voor dit soort roomkazen.
De rechtbank oordeelt dat Levola, de producent van Heksenkaas, onvoldoende heeft gesteld tegenover het verweer van EFC dat de afzonderlijke ingrediënten van Heksenkaas (roomkaas, mayonaise, azijn, suiker, verse prei, verse peterselie en knoflook) niet auteursrechtelijk beschermd zijn en banale/triviale ingrediënten zijn om toe te voegen aan roomkaas. Het is een volstrekt voor de hand liggende keuze om aan roomkaas knoflook en kruiden toe te voegen en Levola heeft niet betoogd dat de creatieve keuze is gelegen in de toevoeging van (één of meer van de ingrediënten) prei, mayonaise, suiker en/of azijn.
Volgens de rechtbank heeft Levola onvoldoende onderbouwd dat de combinatie van de banale/triviale ingrediënten alsnog een smaak oplevert die van creatieve keuzes getuigt. Ook proefondervindelijk oordeelt de rechtbank dat de ingrediënten in dit geval niet meer vormen dan de som der (triviale) delen. Er is volgens de rechtbank geen sprake van enige verrassende smaak. Daarnaast heeft de rechtbank gehakt gemaakt van de verklaring van de deskundige van Levola.
De smaak van Heksenkaas voldoet niet aan de werktoets en is niet auteursrechtelijk beschermd. De rechtbank komt daarom niet toe aan een beoordeling van de door Levola gestelde inbreuk door Magic Cheese.
