De Europese Commissie wil bibliotheken de mogelijkheid bieden hun collectie te scannen voor preservering doeleinden. Ook moet er zo toegang worden gegarandeerd tot digitale boeken. Dit volgt uit een mededeling die de Europese Commissie op 19 oktober heeft aangenomen.
In de mededeling bespreekt de Europese Commissie nadrukkelijk het probleem van rechtenclearen voor de toekomst van bibliotheken en archieven. In de praktijk is het lastig de rechthebbenden te vinden van boeken, met name door de lange duur van het auteursrecht (70 jaar na de dood van de auteur). De Commissie sluit om dit probleem op te lossen niets uit. Met name noemt de Commissie een systeem van verplicht collectief beheer als optie. Bij dit systeem kan de collectieve rechtenorganisatie ook toestemming geven voor scannen en digitaliseren van boeken voor auteurs die niet bij de organisatie zijn aangesloten.
Het is duidelijk dat de Nederlandse wetgever achterloopt in zijn denkwijze over collectief beheer. In Nederland is een tendens gaande om het collectief beheer te beperken, terwijl het digitale tijdperk in sommige gevallen juist noopt tot meer collectief beheer. De Europese Commissie heeft dat goed gezien. De voornemerns zullen ongetwijfeld tot verzet leiden van uitgevers.
Lees hieronder de relevante passage:
The consultation has revealed that a sustainable system of prior authorisation for a variety of library initiatives requires simple and cost efficient rights clearance systems covering digitisation and online dissemination. In 2010 the Commission will further pursue the work at EU level to deal with the copyright aspects of these matters in the context of the new strategy on intellectual property rights . This work will address, inter alia, the clarification of the legal implications of mass-scale digitisation and possible solutions for the issue of transaction costs for right clearance. It should examine all possible options including collective licensing, which could be supplemented by an extended collective licensing system, whereby a rights manager is deemed to represent “outsiders” — right-holders not formally members of the clearing system, and on the basis of a due diligent search. On this basis, the Commission will consider whether there is a need for further initiatives as part of the new strategy including the possible creation of a statutory exception for such digitisation efforts.
