Onderzoeksjournalisten van The Guardian en The New York Times hebben onthuld dat data-analysebedrijf Cambridge Analytica illegaal gegevens van miljoenen Facebookgebruikers heeft gebruikt voor politieke beïnvloeding van kiezers in verkiezingscampagnes.
Cambridge Analytica is opgezet door onder meer de Amerikaanse miljardair Robert Mercer en voormalig Trump-strateeg Steve Bannon. Het bedrijf verzamelde onder meer gegevens voor op maat gemaakte politieke beïnvloedingscampagnes. Onder andere Brexit-partij UKIP en het campagneteam van Trump waren klant bij Cambridge Analytica. Nu is een oud-medewerker van Cambridge Analytica uit de school geklapt over hoe het bedrijf aan de Facebook-profielen is gekomen, namelijk door Facebook te ‘breaken’.
De 28-jarige klokkenluider Christopher Wylie, legt in het kader van het bovenstaande uit hoe Facebook werd geëxploiteerd om miljoenen profielen te vergaren. Door samen te werken met een onderzoeker binnen de universiteit van Cambridge kwam het databedrijf aan de gegevens. Deze onderzoeker bouwde een applicatie waarmee 270.000 Facebook-gebruikers werden bereikt die toestemming gaven om hun gegevens te gebruiken voor onderzoeksdoeleinden. Vervolgens werd de Facebook-data van hun contactenlijsten ongevraagd verzameld. Dit vond plaats in 2014, hetzelfde jaar waarin Facebook deze manier van data verzamelen aan banden legde. Volgens Wylie verkocht de onderzoeker de data vervolgens door aan Cambridge Analytica, naar verluidt zelfs 50 miljoen Facebook profielen.
Met deze gegevens konden op maat gemaakte psychologische boodschappen aan kiezers worden verstuurd, om zo hun stemgedrag te beïnvloeden. Dit zogeheten micro-targeting is niet nieuw, zo maakte Barrack Obama hier in zijn campagne van 2012 ook gebruik van door middel van een app. Het verschil is echter dat hierbij duidelijk was dat gegevens voor politieke doeleinden werden verzameld en niet onder het valse voorwendsel van wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast werden de contacten van gebruikers niet rechtstreeks benaderd. In deze reportage van The Guardian is te lezen hoe Wylie als briljante data wetenschapper aan de basis staat van de uiteindelijke politieke beïnvloedingsmachine van Cambridge Analytica.
Voor Facebook is dit de zoveelste onthulling van politiek misbruik en oneigenlijk gebruik van het sociale medium. Daar komt bij dat uit documenten blijkt dat Facebook al in 2015 wist van de 50 miljoen verkochte profielen aan Cambridge Analytica. Verder dreigde Facebook met een rechtszaak tegenover de kranten die het verhaal afgelopen zaterdag publiceerde. In een verklaring heeft Facebook een “veelomvattend intern en extern onderzoek” aangekondigd. In het Amerikaanse en Britse parlement hebben politici aangekondigd Mark Zuckerberg en de baas van Cambridge Analytica onder ede te willen laten getuigen over deze zaak.
Auteur: Robbert Vos
