Het Hof van Justitie heeft op 8 september 2009 arrest gewezen in de zaak tussen Liga Portuguesa de Futebol Profissional en Bwin tegen Santa Casa. In dit arrest geeft het Hof antwoord op prejudiciële vragen gesteld door de Portugese rechter. De Portugese rechter wil weten of het vrij verkeer van diensten (artikel 49 EG) in de weg staat aan een nationale regeling die een partij verbiedt om via het internet kansspelen aan te bieden op het grondgebied van de betreffende lidstaat, terwijl die partij in een andere lidstaat is gevestigd en daar wel rechtmatig soortgelijke diensten mag aanbieden. Het Hof oordeelt dat een dergelijke beperking van de vrijheid van diensten in dit geval is toegestaan.
In Portugal is er slechts één partij die het exclusieve recht heeft gekregen om kansspelen aan te bieden: namelijk Santa Casa. Sinds 2003 heeft Santa Casa ook het recht gekregen om haar producten langs elektronische weg aan te bieden. De wetgeving die dit mogelijk maakt, verbiedt andere aanbieders om ook online kansspelen aan te bieden. Van belang is dat Santa Casa als rechtspersoon van openbaar nut wordt aangemerkt en onder toezicht van de regering staat.
Allereerst wordt door het Hof vastgesteld dat het verbod voor Bwin om in Portugal online kansspelen aan te bieden, een beperking van het vrij verkeer van diensten betekent. Het Hof geeft echter aan dat er rechtvaardigingsgronden voor dergelijke beperkingen kunnen bestaan. De beperking moet dan wel noodzakelijk zijn in het kader van dwingende redenen van algemeen belang.
De Portugese regering voert de bestrijding van criminaliteit en fraude als rechtvaardigingsgronden aan. In eerdere uitspraken van het Hof is reeds bepaald dat dergelijke gronden als dwingende redenen van algemeen belang kunnen worden aangemerkt. Ook bepaalt het Hof dat het instellen van een monopolie waarbij slechts aan één partij een exclusieve licentie wordt verstrekt om kansspelen aan te bieden, in beginsel is toegestaan om criminaliteit en fraude tegen te gaan. Aan de bijzondere status van Santa Casa wordt in deze afweging veel waarde gehecht.
Tot slot moet het Hof bepalen of de aangevoerde rechtvaardigingsgronden noodzakelijk zijn. Daarvan is volgens het Hof het geval. Portugal moet zelf kunnen controleren of een aangeboden kansspel de burgers voldoende beschermt tegen fraude en criminaliteit. Dat de aanbieder in een ander land al moet voldoen aan wettelijke verplichtingen en controles doet daaraan niets. Portugal moet zelf de professionele kwaliteit en integriteit van de aanbieder kunnen beoordelen.
Het arrest maakt duidelijk dat aanbieder met een vergunning in het ene land niet zonder meer toegang tot de markt in een ander land kan afdwingen. Het gaat echter te ver om te stellen dat het arrest betekent dat Nederland zonder meer aanbieders van online kansspelen mag weren (zoals in sommige artikelen over dit arrest werd beweerd). De nationale rechter zal namelijk per geval moeten beoordelen of de aangevoerde rechtvaardigingsgrond een noodzakelijk beperking van het vrij verkeer van diensten is. Hiervan zal bijvoorbeeld geen sprake zijn indien buitenlandse partijen worden geweerd maar binnenlandse partijen zeer brede bevoegdheden krijgen tot het maken van reclame en verzorgen van sponsoring. Daarnaast speelde de uitzonderlijke positie van Santa Casa in dit arrest een belangrijke rol. Het is nog maar de vraag of aanbieders van kansspelen die minder strikte controles uitoefenen dan Santa Casa en niet volledig afhankelijk zijn van de regering, een beroep kunnen doen op dit arrest.
Lees het volledige arrest hier.
