Bollywoodfilms: schadebegroting aan de hand van staffel

Begroting schade

Uit een recent vonnis van de rechtbank Den Haag, blijkt maar weer eens hoe lastig het is om schade te begroten in IE-zaken. Interessant aan het vonnis, is dat de schade (zeer goed gemotiveerd overigens) aan de hand van een staffel wordt begroot. Voordat we ingaan op het vonnis, is het goed om even kort stil te staan bij het juridisch kader ten aanzien van schadebegroting.

Er zijn enkele uitgangspunten in het schadebegrotingsrecht. Zo dient ‘werkelijk geleden schade’ volledig te worden vergoed, en wordt schade in beginsel concreet begroot. Dit brengt met zich mee dat alle concrete omstandigheden van het geval dienen te worden meegenomen in de begroting van de schade zoals deze is geleden door de benadeelde. Daarbij wordt aangesloten bij de (financiële) situatie, zoals deze zou zijn geweest indien het schadebrengende feit niet zou hebben plaatsgevonden.

De rechter heeft verder een grote mate van vrijheid bij het begroten van schade. Indien schade niet nauwkeurig kan worden vastgesteld, kan de rechter de schade bijvoorbeeld ook schatten. In IE-zaken is het doorgaans lastig om schade concreet te begroten. Dit omdat het nu eenmaal niet gemakkelijk is om de IE-inbreuk weg te denken en daar dan een bepaalde waarde aan te koppelen. Derhalve wordt schade in het kader van IE-inbreuken vaak abstract berekend: men kijkt niet naar het concrete geval, maar abstraheert hiervan. Schade wordt in IE-zaken dan ook vaak begroot door middel van winstafdracht, waarbij wordt gekeken naar de gederfde winst van de inbreukmaker. De gederfde winst van de maker, wordt dan aangemerkt als de schade van de benadeelde.

Bollywood

In de voornoemde zaak is inbreuk gemaakt op de alom bekende films ‘Vivah, Khoya Khoya Chand, Baabul, Umrao Jaan en Bas ek pal’, waarop eiser rechthebbende is. In het vonnis uit 2013 (de inbreukprocedure), stelt de rechtbank het volgende vast:

“Met Govinda Tours c.s. is de rechtbank van oordeel dat dit schaderapport geen deugdelijke basis biedt om geleden schade dan wel door [Y] gemaakte winst vast te stellen. [..]. Nu slechts vaststaat dat [Y] tenminste 5 inbreukmakende DVD’s heeft verkocht maar niet valt uit te sluiten dat hij meer inbreukmakende DVD’s heeft verkocht, staat de omvang van het inbreukmakende handelen nog niet vast en kan de rechtbank de door [X] geleden schade thans niet begroten.

Hierop oordeelde de rechtbank dat de schade in een aparte schadestaatprocedure moest worden vastgesteld. In de schadestaatprocedure stelt eiser dat het schadebedrag neerkomt op ongeveer EUR 37.317,– aan gemiste inkomsten. Eiser is op dit bedrag uitgekomen door per DVD een verwachte afzet te vermenigvuldigen met de verkoopprijs en daar de winstmarge van EUR 2,– aan te koppelen. De rechtbank wist deze wijze van schadebegroting echter af, en oordeelt hieromtrent als volgt:

“Van een aantal aannames waar de schadeberekening op is gebaseerd, is niet uit te gaan. De rechtbank zal daarom de schade ex artikel 6:97 BW dienen te schatten. De rechtbank zal daarbij overigens wel het schaderapport betrekken omdat daarin een aantal concrete aanknopingspunten staan om tot een schatting van de schade te komen.”

Vervolgens berekent de rechtbank de schade, waarbij zij niet uit uitgaat van een winstmarge van EUR 2,–, maar van EUR 1,–. Dit omdat de door eiser aangevoerde getallen volgens de rechtbank zijn gebaseerd op een ondernemingsplan, en niet op werkelijk gerealiseerde waardes. Opnieuw berekenend, komt de rechtbank uit op een behoorlijk lager schadebedrag, namelijk EUR 2.307,–. En dat doet zij aan de hand van de volgende staffel:

Titel	Release datum	Gerealiseerde afzet 2006	Gerealiseerde afzet en geschatte gemiste afzet 2007	Geschatte afzet 2008	Geschatte afzet 2009
Baabul	06-01-2007		Gerealiseerd 600	300	90
Bas El Pak	12-10-2006	700	Gerealiseerd 302 Geschat 3203	105
Umrao Jaan	20-11-2006	9004	Gerealiseerd 250 Geschat 2005	135
Vivah	20-11-2006	6306	Gerealiseerd 400	95
Khoya Khoya Chand	26-12-2007			708	354
Totaal gemiste afzet			520	1.343	444
Gemiste afzet cumulatief totaal					2.307