Bits of Freedom is alleen al vanwege de naam een belangrijke organisatie. Ook om andere redenen is het goed dat er gewaakt wordt over het beknotten van onze vrijheid, met name qua persoonlijke levenssfeer, door overheden en bedrijven. Dit jaar werden voor de 10de keer de Big Brother Awards uitgereikt, een feestelijke bijeenkomst op 16 december in de Stadsschouwburg in Amsterdam.
Opstelten kreeg de Award voor de derde keer op rij. Er is terechte kritiek op het opereren van hem en zijn wapenbroeder Teeven. Bijna 10 jaar terug (17 november 2006) zat ik met laatstgenoemde in een panel van QBDBD, mede gezien de titel van mijn presentatie “Privacy en Criminaliteitsbestrijding. Het gaat je niks aan vs. Ik heb niks gedaan/te verbergen” zal duidelijk zijn dat onze insteek nogal uiteenliep. Vorig jaar had Opstelten een videoboodschap opgenomen in reactie op de prijs. Dit jaar een Top Secret brief, waarin zelfs de uitroep van Opstelten toen hij vernam weer de prijs gewonnen te hebben was “weggeblokt”. Ik begrijp Opstelten wel. Wat moet hij dan? Zeggen dat hij opeens het licht gezien heeft? De verbolgenheid van degene die de brief voorlas vond ik weinig professioneel. Wel professioneel was de daarop volgende reactie van Daphne van der Kroft die begon met “Beste Ivo, ik mag toch wel Ivo zeggen…” en vervolgens de weinig flatteuze historie van Opstelten belichtte.
De term Big Brother is ontleend aan het in 1949 gepubliceerde boek van Orwell (Orwell keerde 1948 om toen hij het schreef, maar het verscheen pas in 1949, zie ook Das Pri-V https://www.youtube.com/watch?v=DhvCZvtG6lw#t=11
“Ik weet precies wat je doet, wie je bent, wie je kent, waar je wandelt, wat je denkt als je zoekt, MacBook, McDougal, Check Google, ik leg geschiedenis vast en ik beïnvloed de toekomst, voor een groot deel al voorspelt door Georges Orwell in 1949…”
Meer nog dan de overheid lijkt me in de huidige tijd de dreiging voor privacy van bedrijven te komen, zoals Google, Facebook, Apple, en vele andere grote en kleine bedrijven. De overheid weet veel over ons, bedrijven misschien nog wel meer.
Ik begrijp dat de keynote aangaf dat Apple twee keer zo duur is als een Nexus omdat Google persoonsgegevens verkoopt. Ik denk niet dat dat de reden is. Apple is ondanks het gebruik van arbeid in lage lonen landen zo duur omdat ze mooie producten leveren en mensen bereid zijn daar een hoge prijs voor te bepalen. Qua Orwell, Apple heeft wat weg van een territoriale staat. Vrijheid bestaat niet echt, wel ben je veilig zolang je maar niks doet wat niet van Apple mag. Ze weten ook alles over hun gebruikers. Google is meer het democratische, vrije markt model: alles mag, alles kan. Veel moois, maar ook narigheid.
Een belangrijke privacy uitdaging voor de komende jaren is big data analytics. Zoals altijd met technologie zijn de mogelijkheden groot, maar is er ook een schaduwzijde. We moeten proberen een goede balans te vinden, zowel binnen de overheid als het bedrijfsleven.
Uiteindelijk voelt de overheid zich op meer of minder geslaagde wijze verantwoordelijk voor het welzijn van hun burgers. Bedrijven leveren ons veel vreugde, gemak, etc., maar hun drijfveer is in de kern toch winst maken. Inbreuken op de persoonlijke levenssfeer zullen door bedrijven als zwaarwegend worden gezien afhankelijk van al dan niet aanwezig draagvlak binnen de samenleving. Ik hoop dat BOF (en degenen die nomineren, we the people naar ik begrijp) volgend jaar Opstelten buiten competitie stelt, net als een president maar twee keer verkozen mag worden. De pijlen kunnen dan gericht worden op andere dreigingen.
