Cafés zitten tijdens voetbalwedstrijden vol met liefhebbers die onder het genot van een drankje hun favoriete club bekijken. Het uitzenden van voetbal heeft zo zijn financiële voordelen voor horecagelegenheden, gezien het feit dat de kroegen ’s avonds op doordeweekse dagen en ’s middags in de weekenden extra klanten ontvangen. Dit kan echter alleen indien de auteursrechthebbende van de voetbalwedstrijd daarvoor toestemming heeft verleend. Dat blijkt uit een uitspraak die de rechtbank Amsterdam op 18 april jl. heeft gedaan in een kort geding tussen de auteursrechthebbenden van eredivisiewedstrijden en een caféhouder.
Auteursrecht op Eredivisiewedstrijden
De wedstrijdbeelden van een voetbalwedstrijd zijn aan te merken als een werk in de zin van de Auteurswet. Dat brengt met zich mee dat de openbaarmaking van deze beelden enkel met toestemming van de auteursrechthebbenden mogelijk is. De content, bestaande uit de beelden van de voetbalwedstrijden uit de Eredivisie, is eigendom van Eredivisie Media & Marketing C.V. en de Eredivisieclubs tezamen. Zij hanteren voor deze beelden een gesloten exploitatiesysteem via FOX Sports. Middels een abonnement bij FOX Sports kan toestemming van de auteursrechthebbende worden verkregen.
Dit abonnement is bedoeld om toegang te verkrijgen tot de beelden en deze te bekijken. Het openbaar maken van deze beelden, ofwel het mededelen aan het publiek, is daarbij niet toegestaan. Zowel in de wet als in Europese rechtspraak wordt het vertonen en bekijken van voetbalwedstrijden in de woonkamer met vrienden of op een andere kleinschalige manier uitgesloten van het begrip openbaar maken. Wat zowel in de wet als in de voorwaarden FOX Sports gezien wordt als mededelen aan het publiek, is het vertonen van wedstrijdbeelden in horecagelegenheden, hotels, sportkantines en dergelijken. Vanwege het bedrijfsmatige karakter en de grootte van het aantal kijkers in deze openbare ruimten, voldoet een particulier privé-abonnement niet en is een zakelijke licentie van FOX Sports vereist. Wanneer men zonder (de juiste) licentie deze beelden uitzendt, en dus zonder toestemming van de auteursrechthebbenden deze beelden openbaar maakt en mededeelt aan het publiek, zorgt dat voor een auteursrechtinbreuk. Deze auteursrechtinbreuk kan leiden tot juridische procedures.
Kort geding Eredivisie Media & Marketing C.V. en Eredivisieclubs tegen caféhouder
Dat deze theorie ook in de praktijk wordt gebracht, blijkt uit de onderhavige zaak. Eredivisie Media & Marketing C.V. en de Eredivisieclubs zijn de auteursrechthebbenden van de wedstrijdbeelden van de Eredivisie. Zij treden op tegen een caféhouder die, door een betalingsachterstand, zonder zakelijke licentie voetbalwedstrijden heeft vertoond in een café. Een door eiseressen ingeschakelde deurwaarder heeft geconstateerd dat in het café de wedstrijd Ajax-Feyenoord op 28 oktober 2018 live werd vertoond. In deze procedure ging het om een café, een bedrijfsmatige situatie in een openbare ruimte, waar wedstrijden uitgezonden werden. Eiseressen hebben de caféhouder de mogelijkheid geboden om een betalingsregeling te treffen en opnieuw een zakelijke licentie af te sluiten. Gedaagde heeft dit aanbod niet schriftelijk geaccepteerd en heeft ook niet het afgesproken bedrag betaald. Op 27 januari heeft een deurwaarder opnieuw geconstateerd dat er wedstrijdbeelden van de Eredivisie werden uitgezonden. Vervolgens is de zaak bij de rechter in Amsterdam terechtgekomen. De rechter heeft daarbij beslist dat de gedaagde het vertonen van wedstrijdbeelden in het café moet staken, voor zover eiseressen geen toestemming hebben verleend door middel van een zakelijke licentie. Bovendien wordt de gedaagde veroordeeld om aan eiseressen een dwangsom te betalen van €1.000,- per overtreding van dit gebod. Tot slot is de gedaagde veroordeeld in de proceskosten, begroot op €3.437,09.
Andere voetbalwedstrijden en programma’s
Kortom, de overtreding van de caféhouder is hem duur komen te staan. Mede om deze reden is het goed om uit te zoeken of een licentie vereist is voor het vertonen van televisiebeelden in een dergelijke situatie of op een vereniging, kantoor of feest. Ook voor het vertonen van andere wedstrijden en programma’s is toestemming van de auteursrechthebbende vereist. Champions League wedstrijden worden momenteel uitgezonden op Veronica en daarvoor is een licentie van Videma vereist, de licentieverstrekker van de grootste publieke en commerciële zenders. Tot slot kunnen sporten als golf, tennis, NBA, Formule 1 en competities als de Premier League, Serie A worden bekeken via Ziggo Sport. Voor deze zender geldt dat de programma’s op grond van de algemene voorwaarden niet getoond mogen worden in openbare ruimtes, ook worden hier geen licenties voor uitgegeven.
Auteur: Marynthe Hafkamp
