Vuurwerk in de Amerikaanse copyrightwereld, waar de Electronic Frontier Foundation (“EFF”) in een rechtszaak claimt dat de Amerikaanse overheid onrechtmatige wetgeving hanteert. Specifiek is de EFF, de Amerikaanse belangenorganisatie voor digitale burgerrechten, het niet eens met bepaling 1201 van de “Digital Millennium Copyright Act” (“DMCA”). Deze bepaling verbiedt het omzeilen van technische maatregelen waarmee de toegang tot een auteursrechtelijk beschermd werk wordt beperkt.
Beveiliging en vrijheid van meningsuiting
Volgens de EFF leidt het hanteren van bepaling 1201 ertoe dat de vrijheid van meningsuiting ongerechtvaardigd wordt doorkruist. Handelingen ten aanzien van auteursrechtelijk beschermde werken die normaliter zijn toegestaan, zoals het bestuderen van en discussiëren over het beveiligingssysteem van een computer, kunnen onrechtmatig zijn als daarvoor een technische maatregel omzeild moet worden. Ook het toegestane bewerken van een video om deze op andere apparaten af te kunnen spelen zou niet mogen als daarvoor een beveiligingsmaatregel omzeild moet worden.
Doordat het verboden is om een maatregel te omzeilen die jou belet een rechtmatige handeling te verrichten, ontstaat een vreemde situatie. Een beetje alsof een verhuurder je kan aanklagen omdat je het slot van de deur opent die toegang geeft tot de woning die jij huurt. Doordat een claim van die strekking (volgens de EFF) steeds boven het hoofd van onderzoekers en “technologie-makers” hangt, wordt de vrijheid van meningsuiting feitelijk ingeperkt.
Om die reden vraagt de EFF de rechter van het District of Columbia in een dagvaarding onder meer om sectie 1201 van de DMCA ongrondwettig te verklaren. Daarnaast wil de EFF dat het Department of Justice (OM) geen beroep meer mag doen op de strafbepalingen die zien op het omzeilen van beveiligingsmaatregelen. Een toewijzing van de vorderingen van de EFF zal er effectief toe leiden dat het omzeilverbod voor niemand meer geldt. Dat betekent niet dat technische beveiliging niet meer zal bestaan: in dat geval zal echter niet de omzeiling van beveiligingsmaatregelen zelf onderwerp van geschil kunnen zijn, maar alleen de handelingen die daarna de met de beveiligde, auteursrechtelijk beschermde werken zijn verricht.
Nederland
Overigens kennen we in Nederland bepalingen die gelijkenissen vertonen met artikel 1201 van de DMCA. Op grond van artikel 29a van de Auteurswet is het bijvoorbeeld (in beginsel) onrechtmatig om “doeltreffende technische voorzieningen” te omzeilen die gericht zijn op het voorkomen of beperken van door de rechthebbende niet-geautoriseerde handelingen.
In Nederland is dit verbod echter niet absoluut. Op grond van lid 4 van artikel 29a is een auteursrechthebbende verplicht om derden de mogelijkheid te bieden om – ondanks de aanwezigheid van beveiligingsmaatregelen – een beroep te doen op één van de beperkingen op zijn auteursecht. Deze beperkingen zijn bijvoorbeeld het recht om zonder toestemming een privé-kopie te maken of materiaal voor onderwijsdoeleinden te gebruiken. Als iemand een geslaagd beroep op een auteursrechtbeperking kan doen, moet de auteursrechthebbende er voor zorgen dat deze derde ook daadwerkelijk toegang tot het werk krijgt. In dat geval moeten de technische maatregelen dus wijken.
