Albert Heijn heeft aangekondigd met een nieuw initiatief te komen: de Allerhande Box. De Allerhande Box is een maaltijdbox met ingrediënten en recepten voor 3 maaltijden. Dit concept lijkt wel heel erg op het concept van HelloFresh, die ook maaltijdboxen met ingrediënten en recepten bij consumenten gratis thuisbezorgt. Kan HelloFresh actie ondernemen tegen het concept van de AH? 
Concepten auteursrechtelijk beschermd?
Een concept als zodanig is lastig te beschermen. Vaak is een concept niet meer dan een idee, en ideeën komen niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking. Wel is het mogelijk de uitwerking/vormgeving van het idee of concept te beschermen.
In de rechtspraak is de vraag of een idee/concept auteursrechtelijk beschermd is, aan de orde gekomen bij televisie-formats. Hierbij gaat het met name om de vraag of de concepten wel voldoende zijn uitgewerkt. Zo heeft het Hof Amsterdam bepaald dat het concept van Expeditie Robinson voldoende uitgewerkt was om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen:
“Daartoe is beslissend of het voldoende geconcretiseerd is ofwel voldoende vormbepalende elementen bevat. Het hof beantwoordt ook deze vraag bevestigend. Het format is in het Survive-document zeer gedetailleerd beschreven. De bezigheden van de deelnemers en de spanningsopbouw in de verschillende afleveringen is nauwkeurig vastgelegd, evenals de opbouw van iedere aflevering afzonderlijk. In het document is duidelijk gemaakt hoe een concrete aflevering van het programma eruit zou kunnen zien.”
Dezelfde kwestie speelt bij spelconcepten. In zaak waarin onder meer de vraag of het concept van het spel “Wie is het?” op auteursrechtelijke bescherming kon rekenen, benadrukt de Hoge Raad de scheiding tussen het onbeschermde idee en de beschermde vormgeving:
“Hetgeen het hof overweegt in rov. 5.31 moet, samengevat weergegeven, aldus worden begrepen dat ook indien ervan wordt uitgegaan dat het concept van dit spel zijn oorsprong vindt in het algemeen bekende spelletje om met (zo min mogelijk) vragen te ontdekken wat of wie de ondervraagde in gedachten heeft, zoals Impag c.s. stellen, dit idee hier is uitgewerkt in een spel waarvan de vormgeving zodanig oorspronkelijk is dat het aanleiding geeft tot auteursrechtelijke bescherming.
Oordelende als zo-even is vermeld, heeft het hof het idee, het spelconcept, onderscheiden van de uitwerking ervan en deze uitwerking aangemerkt als een werk ten aanzien waarvan de maker auteursrechtelijke bescherming geniet.
3.4.2. Oordelende als hiervoor is weergegeven heeft het hof niet van een onjuiste rechtsopvatting blijk gegeven.”
De auteursrechthebbende moet dus onderbouwen welke originele, concrete elementen en vormaspecten er volgens haar toe leiden dat een bepaald concept een auteursrechtelijk beschermd concept is.
Concepten beschermd via onrechtmatige daad (slaafse nabootsing)?
Wanneer een concept niet auteursrechtelijk beschermd is, kan de bedenker mogelijk een beroep doen op het leerstuk van de slaafse nabootsing. Uitgangspunt is dat nabootsing in principe is toegestaan. Er geldt alleen een verbod om verwarring te stichten door aspecten na te bootsen, waar dat voor de deugdelijkheid en bruikbaarheid van een product niet nodig is. Daarbij kunnen bijkomende omstandigheden relevant zijn.
Kan HelloFresh zich met succes verzetten tegen de Allerhande Box?
HelloFresh is een concept voor maaltijdboxen. In deze maaltijdboxen bevinden zich recepten en op maat gemaakte ingrediënten waarmee complete maaltijden kunnen worden bereid. (De uitwerking van) dit idee lijkt mij niet zodanig oorspronkelijk dat het HelloFresh-concept voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Ook de buurtboer biedt immers al jaren dergelijke bezorgdiensten aan. HelloFresh kan daarom niet op basis van haar auteursrechten optreden tegen het concept van de Allerhande Box.
HelloFresh kan zich waarschijnlijk ook niet op basis van slaafse nabootsing verzetten tegen de Allerhande Box. De gelijkenissen tussen de HelloFresh box en Allerhande Box zien namelijk op elementen die nodig zijn voor het aanbieden van maaltijdboxen met recepten en ingrediënten. Wanneer de Albert Heijn zo’n maaltijdbox niet op die manier zou mogen aanbieden, zou dit afdoen aan de bruikbaarheid en deugdelijkheid van haar product. Bovendien heeft de Albert Heijn waar mogelijk afstand genomen van de HelloFresh box: onder andere de naam, afbeeldingen en de recepten zijn verschillend.
HelloFresh zal de concurrentie met de Albert Heijn dus moeten dulden.
