Uit de Prinsjesdagstukken was al gebleken dat de overheid van plan is om de belastingdienst de bevoegdheid te geven voor de inzet van kenteken-scanners. Realisatie van deze wettelijke bevoegdheid is nu een stapje dichterbij: recentelijk heeft de Tweede Kamer ingestemd met een wetswijziging die dit mogelijk maakt. Met het gebruik van kenteken-scanners wil de belastingdienst automobilisten gaan controleren op betaling van de motorrijbelasting.
Het gebruik van kenteken-scanners door de belastingdienst is in wezen niets nieuws. In 2017 oordeelde de Hoge Raad nog dat het gebruik hiervan door de belastingdienst onbevoegd was. Er bestond immers geen wettelijke grondslag die het gebruik van deze kenteken-scanners door de belastingdienst toestond. Indien de wetswijziging ook door de Eerste Kamer komt, dan krijgt de Wet op motorrijtuigenbelasting een bepaling 77a. In deze bepaling is geregeld dat de belastingdienst kentekencamera’s boven de snelweg mag gaan gebruiken om toezicht te houden en om de wet te handhaven. Gegevens als kenteken, locatie, datum en tijdstip van vastlegging motorrijtuig worden derhalve ontleend aan deze camera’s en verwerkt.
Waar de belastingdienst de gegevens voorheen jarenlang bewaarde, worden de gegevens nu binnen een week geverifieerd. Als daaruit blijkt dat bijvoorbeeld nog een boete openstaat, dan kunnen deze gegevens verder worden verwerkt. Indien de kentekengegevens geen verdere handeling vereisen van de belastingdienst, dan worden de gegevens vernietigd.
Op dit moment is nog niet geheel duidelijk om hoeveel camera’s het zal gaan. De belastingdienst gaat in ieder geval gebruik maken van de 800 beschikbare kentekencamera’s van de politie en wil tevens een beperkt aantal eigen controle-auto’s gaan inzetten. De dienst zal spoedig met een cameraplan komen waarin specifiek is opgenomen om welke locaties het gaat en om hoeveel camera’s.
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft al advies uitgebracht omtrent het cameraplan. De toezichthouder stelt dat het cameraplan expliciet moet onderbouwen wat de noodzaak is van plaatsing, de locatie en inzet van de technische hulpmiddelen. Op deze manier wordt voorafgaand getoetst aan de proportionaliteit en de subsidiariteit van de maatregel.
Critici vrezen onder meer dat de belastingdienst, middels de wettelijke bevoegdheid, het cameragebruik zal gaan gebruiken voor andere doeleinden. De belastingdienst heeft bijvoorbeeld al laten weten dat zij onderzoekt of de camera’s in de toekomst tevens kunnen worden gebruikt om privégebruik van zakelijke leaseauto’s te controleren. Daarvan heeft de AP vooralsnog gezegd dat dit geen doeleinde is die onder de reikwijdte van de nieuwe bevoegdheid valt.
