Voor auteursrechtelijke bescherming is niet vereist dat de maker bewust een werk heeft willen scheppen. Evenmin hoeft de schepping een “coherente creatie” te zijn. Dit heeft de Hoge Raad vandaag besloten in de langverwachte uitspraak over de auteursrechtelijke status van het boek “De Endstra-tapes”.
De Endstra-tapes werd in mei 2006 uitgegeven door uitgeverij Nieuw Amsterdam. Het boek bestaat grotendeels uit een letterlijke transcriptie van de “achterbankgesprekken” die Willem Endstra in 2003-2004 voerde met de Amsterdamse politie. De zonen van Endstra verzetten zich tegen publicatie van het boek, met een beroep op het auteursrecht.
De Voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam oordeelde in eerste instantie dat op de achterbankgesprekken geen auteursrecht rust en wees de vorderingen van de erven Endstra af. Volgens de voorzieningenrechter had Endstra voor de vorm van het gesprek geen creatieve keuzes gemaakt en heeft hij niet bewust een geestelijke creatie willen scheppen.
Het hof Amsterdam bekrachtigde het vonnis. Het oordeelde dat voor auteursrechtelijke bescherming vereist is dat het werk door zijn maker als coherente creatie is geconcipieerd. Met het bewustheidscriterium had de voorzieningenrechter voorts de juiste maatstaf aangelegd, aldus het hof.
De Hoge Raad vernietigt nu deze uitspraak. De Hoge Raad bepaalt dat het niet van belang is of de maker bewust een werk heeft willen scheppen en bewust creatieve keuzes heeft gemaakt. Evenmin is vereist dat de maker bewust voor de vorm heeft gekozen die het werk heeft gekregen. Ten slotte hoeft een werk ook niet het karakter te hebben van een coherente creatie.
Het enige vereiste voor auteursrechtelijke bescherming is (of beter gezegd; blijft) dat het voortbrengsel een eigen, oorspronkelijk karakter en het persoonlijk stempel van de maker. Daarvoor dient alleen naar het werk gekeken te worden en niet naar de totstandkoming daarvan.
De Hoge Raad verwijst de zaak naar het hof Den Haag. Het hof dient nu, met inachtneming van de uitspraak van de Hoge Raad, uitsluitsel te geven over de auteursrechtelijke status van de Endstra-tapes.
Lees hier het arrest.
