Simone Diederich gaat haar scriptie schrijven over “sharenting”, een samenvoeging van parenting en sharing. Wat mag een ouder van een kind delen, en wat heeft het kind daarover te zeggen? Onderstaande is mede in discussie met haar tot stand gekomen.
In de Wbp ging artikel 5 over toestemming van ouders (wettelijke vertegenwoordiger) voor betrokkenen van onder de 16. Het boeiende aan die bepaling is dat als bijv. een school een foto van een kind op internet wil plaatsen toestemming van de ouders nodig is, maar vervolgens deze foto weer verwijderd moet als het kind van, zeg 6 jaar, die toestemming intrekt. Zie de tekst van lid 2.
Hoofdstuk 1. Algemene bepalingen
Artikel 5
1.
Indien de betrokkene minderjarig is en de leeftijd van zestien jaren nog niet heeft bereikt, of onder curatele is gesteld, dan wel ten behoeve van de betrokkene een mentorschap is ingesteld, is in de plaats van de toestemming van de betrokkene die van zijn wettelijk vertegenwoordiger vereist.
2.
Een toestemming kan door de betrokkene of zijn wettelijk vertegenwoordiger te allen tijde worden ingetrokken.
Hoewel dat er echt staat, heeft het iets geks. Intrekken is namelijk een rechtshandeling en de minderjarige is handelingsonbekwaam. Er zijn uitzonderingen (bijv. kopen snoep) maar dan is vereist dat dat kopen met toestemming ouders geschied. Die toestemming schijnt privaatrechtelijk achteraf te worden uitgelegd. Dus een kind kan rechtshandelingen verrichten, maar de ouder heeft altijd de mogelijkheid de rechtshandeling te vernietigen.
In het geval van de foto op de website zou je dus een zoals dat bij programmeren wel genoemd wordt live loop kunnen hebben: gaat eindeloos door. Ouder toestemming, kind trekt in, ouder toestemming, kind trekt in. Vraag is wat er onder de Wbp met kinderen van 16-18 gebeurde. Daarover staat niks in de Wbp, maar die zijn nog wel handelingsonbekwaam.
In de AVG is de regeling beperkter, art. 8 gaat enkel over toestemming bij diensten van de informatiemaatschappij. De Nederlandse wetgever had niet helemaal door dat er iets veranderde, want bij uAVG toelichting staat
“In de Wbp werd reeds de leeftijdsgrens van 16 jaar gehanteerd, en er is geen reden om hierin een andere afweging te maken. Hierom is in de uitvoeringswet geen afwijkende leeftijdsgrens opgenomen. Ten overvloede zij hierbij opgemerkt dat dit alleen betrekking heeft op verwerking van gegevens op basis van toestemming”
Allemaal waar, maar hierdoor is er buiten de diensten van de informatiemaatschappij helemaal niets meer over kinderen geregeld. Hoe zit het nu?
Bovenstaande toelichting van de wetgever betrof de eerdere versie van uAVG, in de uiteindelijke uAVG is art. 5 uitgebreid met kinderen (in eerste instantie ging het enkel over onder curatele gestelden). De intrekking van de toestemming is ook niet meer door de betrokkene (het kind) mogelijk, maar enkel door de wettelijk vertegenwoordiger!
Ik neem aan dat kinderen tot 18 jaar bij verwerkingen toestemming van de ouders nodig hebben, althans, dat ouders de eventueel door een kind gegeven toestemming kunnen intrekken.
Door art. 5 lid 1 uAVG is er wederom een aparte categorie voor kinderen tot 16 jaar, waarbij dan de vraag is of de toestemming in vermogensrechtelijke zin moet worden geduid, dat kinderen tot 16 toestemming mogen geven maar ouders die kunnen intrekken. Tussen 16-18 zal het enkel via vermogensrecht/handelingsonbekwaamheid lopen.
Een en ander kan leiden tot de situatie zoals boven geschetst van het kind van 6. Je hoopt en verwacht dat kinderen en ouders er onderling uitkomen, maar juridisch lijkt het een niet echt uitgewerkt probleem, deze samenloop tussen algemeen vermogensrecht en gegevensbeschermingsrecht.
