Oostenrijkse privacy activist en rechtenstudent Max Schrems heeft het gemunt op Facebook. Enkele jaren geleden deed hij een inzageverzoek bij de social media gigant en publiceerde de (deels schokkende) resultaten daarvan. Deze week startte hij een rechtszaak tegen Facebook wegens schending van de privacy.
Onder meer naar aanleiding van zijn inzageverzoek en de publiciteit daarover, is de Ierse privacywaakhond al geruime tijd bezig met een onderzoek over Facebook. Daaruit zijn lijsten met aanbevelingen gekomen, maar nog geen concrete handhavingsmaatregelen. Voor Max duurt dit allemaal te lang. Hij wil dat Facebook daadwerkelijk haar praktijken verandert. Vandaar de civiele procedure tegen Facebook. Hij vordert daarin een schadevergoeding van EUR 500,- per deelnemende Facebookgebruiker.
Iedereen (behalve Amerikanen en Canadezen) kan zich namelijk aansluiten bij de rechtszaak. Je kan je daarvoor online registreren met (ja echt…) je Facebookaccount en een kopie van je paspoort. Je draagt dan formeel je vordering op Facebook over aan Max en machtigt hem om namens jou op te treden voor de Oostenrijkse rechtbank en schadevergoeding te vorderen. Ik twijfel persoonlijk nog een beetje aan de formele houdbaarheid van deze constructie, maar wellicht dat het naar Oostenrijks recht wel werkt.
Ik begrijp het initiatief van Max wel. Facebook trekt zich namelijk nog steeds weinig aan van de Europese privacyregels. Dit ondanks het feit dat het diverse keren op de vingers is getikt door Europese privacywaakhonden. Ik vind het vorderen van schadevergoeding echter wat minder begrijpelijk. Ten eerste is het natuurlijk moeilijk om een bedrag te hangen aan een privacyschending. Ten tweede zou ik denken dat het primaire doel van Max toch zou moeten zijn om te zorgen dat Facebook haar privacyinbreuken stopt. Een schadevergoeding helpt daar in mijn ogen niet bij. Zelfs met duizenden deelnemers kom je niet op een totaalbedrag dat een echte deuk in de financiën van Facebook zou kunnen maken.
Daar komt nog bij dat het aantal deelnemers aan de rechtszaak (nu al meer dan 12000) door de belofte van EUR 500,- kunstmatig hoog wordt. Er zullen Facebookgebruikers zijn die denken dat ze door deelname even gemakkelijk EUR 500,- kunnen opstrijken. Het is dus niet te bepalen of alle deelnemers ook daadwerkelijk iets geven om de privacyschendingen door Facebook.
Het is trouwens nog maar de vraag of de deelnemers die EUR 500,- ook echt gaan krijgen. Zelfs als Max wint, dan moeten van het totale bedrag éérst de kosten van de advocaten, de rechtbank en de financier worden afgetrokken. Het zou kunnen dat er dan niet veel meer overblijft om te verdelen.
Ik werd gisteren geïnterviewd over de rechtszaak tegen Facebook door BNR in het programma De Ochtendspits met Tom van ’t Hek. Het fragment kan je hier terugluisteren.
