Inleiding
Nederland blijft voor interessante jurisprudentie zorgen in het kader van auteursrecht op het internet. Zo oordeelde het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJEU) eerder naar aanleiding van de Britt Dekkerzaak (ook wel bekend als GS Media/Sanoma, zie hier een heldere blog van Micha over deze materie) dat in de volgende drie situaties sprake is van auteursrechtinbreuk:
1. Wanneer vaststaat dat de hyperlinker wist, of moest weten, dat de link toegang geeft tot illegale content;
2. Wanneer de link beperkingsmaatregelen omzeilt en op die manier het publiek dat toegang heeft tot het werk vergroot wordt; en
3. Wanneer het plaatsen van een link geschiedt met een winstoogmerk.
Nu gaat het om een situatie die veel overeenkomsten vertoont met de voornoemde zaak, er is immers wederom sprake van auteursrechtinbreuk door middel van links op het internet. Het grote verschil is echter dat het hier gaat om een fysieke filmspeler, waardoor wellicht een uitzondering uit de auteursrechtrichtlijn van toepassing is.
Feiten
Jack Frederik Wullems biedt op verschillende websites (waaronder zijn eigen website filmspeler.nl) verschillende modellen van een mediaspeler onder de naam ‘filmspeler’ aan. De mediaspeler betreft een soort minicomputer (de welbekende Raspberry pi), waarop Wullems software (open source) heeft geïnstalleerd, met daarbij enkele add-ons, die hyperlinks bevatten naar verschillende streamingwebsites. Via deze streamingwebsites kunnen kopers van de mediaspeler gratis naar films, series en sportwedstrijden kijken. Rechthebbenden op de voornoemde werken hebben (doorgaans) geen toestemming gegeven voor de voornoemde streaming.
De belangrijkste vraag die daarbij rees, was of het aanbieden van een product als de voornoemde mediaspeler een ‘mededeling’ aan het publiek betrof.
Conclusie A-G
De A-G hanteert bij beantwoording van de prejudiciële vragen de volgende uitgangspunten:
-
Wullems verkoopt een apparaat dat linkt naar auteursrechtelijk beschermde werken met winstoogmerk;
-
De auteursrechthebbenden hebben geen toestemming gegeven voor de mededeling aan het publiek;
-
Gebruikers kunnen zelf de extensies aanschaffen;
-
De websites zijn ook los van de filmspeler toegankelijk.
Belangrijk in het kader van de beantwoording van de prejudiciële vragen, is overweging 27 bij de Auteursrechtrichtlijn, waarin het volgende is bepaald:
“De beschikbaarstelling van fysieke faciliteiten om een mededeling mogelijk te maken of te verrichten is op zich geen mededeling in de zin van deze richtlijn.”
Ondanks dat vrij duidelijk uit deze overweging zou moeten volgen dat het aanbieden van de filmspeler geen mededeling in de zin van de richtlijn kan zijn, meent de A-G dat dat toch niet het geval is. Dit omdat er volgens hem ‘geen significant verschil’ bestaat tussen het plaatsen van hyperlinks op websites en ‘het aanbieden van een apparaat dat speciaal is ontworpen voor het gebruik ervan op internet (in concreto: opdat de gebruikers dankzij dat apparaat zonder moeilijkheden, direct en onmiddellijk, toegang hebben tot digitaal materiaal dat beschikbaar is gemaakt zonder de toestemming van auteurs)’.
De filmspeler is volgens de A-G dus niet ‘enkel een fysieke faciliteit’, maar een wijze van mededeling aan het publiek. Verder hoeft geen nieuw publiek te hoeven bereikt, aangezien de beschermde werken niet zijn meegedeeld volgens een specifieke technische werkwijze die verschilt van de werkwijzen die tot dan toe werden gebruikt. Verder valt de filmspeler niet onder de uitzondering van artikel 5 lid 1 van de richtlijn, aangezien er in de onderhavige zaak geen sprake kan zijn van ‘rechtmatig gebruik’.
