Electronic Arts (“EA”), de producent van games voor de console, PC en mobile, heeft geen goede week. De lancering van Star Wars Battlefront II vandaag zou een groot feest moeten worden maar is in de afgelopen dagen (terecht) uitgedraaid op een fiasco.
Fans van de game kwamen er in de bèta versie achter dat bepaalde karakters (zoals Darth Vader en Luke Skywalker) pas gespeeld kunnen worden na vele uren spelen. Dit terwijl het spel nou niet bepaald goedkoop is (zo’n EUR 60,–). Wil een speler eerder over het karakter beschikken dan zal hij/zij daar voor moeten betalen door middel van microtransacties. Dit wekte grote woede bij de fans en een bericht op Reddit waarin dit beleid van EA wordt verdedigd, is de ‘most downvoted’ bericht ooit op het platform (op maandag zelfs -341.000 punten). Inmiddels is EA gezwicht voor de kritiek en heeft zij de gameplay enigszins aangepast.
Maar daarmee is de storm nog niet gaan liggen. Ook de zogenaamde ‘loot boxes’ liggen onder vuur. Dit zijn kisten met bepaalde objecten die van pas komen in de game. Een speler weet niet wat er in de kist zit, totdat hij/zij deze heeft aangeschaft. Of de inhoud dus van grote of slechts van beperkte waarde is, weet je dus pas achteraf. Fans zijn om meerdere redenen boos op de wijze waarop van loot boxes gebruik wordt gemaakt, maar het voert te ver om hier nader op in te gaan.
Wel wil ik even ingaan op het mogelijk juridische staartje dat uit de controverse voortvloeit. De Nederlandse Kansspelautoriteit (“Ksa”) heeft namelijk aangegeven (en de Belgische kansspelautoriteit trouwens ook) onderzoek te doen naar de ‘loot boxen’. Dit zal niet de grootse zorg zijn van EA, maar voor ons is het een interessant onderwerp. Overigens richt het onderzoek van de Ksa zich niet specifiek op de Star wars game maar op alle games waarin voor loot boxes betaald kan worden (denk aan het juist uitgekomen Call of Duty WW2).
De Ksa gaat dus onderzoeken of het tegen betaling aanbieden van de loot boxen als een kansspel moeten worden gezien. Als dat zo zou zijn, heeft dat grote consequenties. Het aanbieden van online kansspelen is onder de Nederlandse wet op dit moment namelijk niet toegestaan. Onder de komende wetgeving (die ergens in 2018 in werking zou moeten treden), mag online aanbieden wel maar alleen met een vergunning. Omdat Star Wars Battlefront II zich mede richt op de Nederlandse markt, zou EA dus in strijd handelen met de Nederlandse Wet op de kansspelen( “WoK”) en mogelijk een boete opgelegd kunnen krijgen.
Zo ver is het nog niet. De Ksa geeft nadrukkelijk aan dat ze nog in de onderzoeksfase zit en nog geen oordeel heeft geveld. Wel waarschuwt de Ksa op haar website nadrukkelijk voor de verslavende werking die loot boxes kunnen hebben en de financiële gevolgen (vooral voor minderjarigen) die dat met zich kan meebrengen.
Laten we eens kijken waar de Ksa rekening mee moet houden in haar beslissing. De huidige WoK geeft geen definitie van kansspelen, maar bepaalt dat het verboden is om:
(…)
a. gelegenheid te geven om mede te dingen naar prijzen of premies, indien de aanwijzing der winnaars geschiedt door enige kansbepaling waarop de deelnemers in het algemeen geen overwegende invloed kunnen uitoefenen, tenzij daarvoor ingevolge deze wet vergunning is verleend
(…)”
Dat de speler geen invloed heeft op de inhoud van de loot box is duidelijk. Het is afwachten wat hij/zij krijgt. Maar is een loot box daarmee dan een kansspel? Dat gaat denk ik te ver. Er is namelijk geen sprake van een ‘mededingen’ dat uiteindelijk leidt tot een ‘aanwijzing van winnaars’. Bij een kansspel zijn er namelijk ook verliezers. Zij die hebben ingelegd maar uiteindelijk met lege handen staan. Bij loot boxes is van echte verliezers geen sprake. Elke speler krijgt na betaling digitale content waar hij/zij iets mee kan in de game. Om de speler die een minder waardevolle loot box ontvangt aan te duiden als verliezer, gaat wat ver (zie ook de blog van Arnout Engelfriet over dit onderwerp, waarin hij er ook van uit gaat dat van een kansspel geen sprake is).
De discussie over loot boxes en kansspelen is niet nieuw. De Engelse kansspelautoriteit, Gambling Commission, gaat in een position paper uit maart 2017 ook in op deze problematiek. Zij komen tot de conclusie dat er geen sprake is van een kansspel omdat de inhoud alleen binnen de game zelf bruikbaar is en daarbuiten geen zelfstandige economische waarde heeft. Het kan niet voor geld ingeruild worden. Als er objectief geen sprake is van een goed (of in dit geval digitaal goed) dat in het economisch verkeer een bepaalde waarde vertegenwoordigd, kan geen sprake zijn van ‘prijzen of premies’ in de zin van de WoK.
Op grond van het bovenstaande is het dus nog maar zeer de vraag of de Ksa tot handhaving over zal gaan. Omdat de loot boxes kennelijk wel verslavend kunnen werken, zal de discussie over de juridische kwalificatie nog wel even doorgaan. Ik denk echter dat het een safe bet is om te voorspellen dat de officiële lancering van Star Wars Battlefront II niet het feestje zal worden waar EA op gehoopt had.
