Recentelijk oordeelde de voorzieningenrechter van het arrondissement Midden-Nederland dat het RTL-programma ‘Project P’, waarin presentatoren Johnny de Mol en Dennis Weening het Nederlandse pestprobleem aankaarten, geen heimelijk opgenomen beeldmateriaal van de leerlingen uit mag zenden. Nadat de Kinderombudsman vorige maand al zijn vraagtekens zette bij de methoden van de televisiemakers, vond ook de rechter dat de privacy van de leerlingen te veel in het geding kwam.
In het kort geding bepaalde de rechter, na een vordering van het Einstein Lyceum, 20 ouders en negen docenten van leerlingen van deze school, dat het uitzenden van de met de verborgen camera opgenomen beelden een onevenredige inbreuk op de rechten van de gefilmde leerlingen oplevert. In een dergelijk geval moet een rechter beoordelen of het recht op vrije meningsuiting van RTL, vastgelegd in artikel 10 lid 1 van het EVRM, kan worden ingeperkt. Enkel als een dergelijke beperking bij wet is voorzien en dit noodzakelijk is in een democratische samenleving, wordt een inperking van dit recht op vrijheid van meningsuiting gerechtvaardigd.
In dit geval acht de voorzieningrechter het privacybelang van de kinderen (en docenten) dermate zwaarwegend, dat dit een beperking van het recht van RTL rechtvaardigt. De omstandigheden die deze rechter daarbij met name belangrijk vindt, zijn het feit dat de school een niet-openbare gelegenheid is die als veilige leeromgeving beschouwd moet kunnen worden en dat de jongste leerlingen elf jaar oud zijn en er niet voor kunnen kiezen om niet naar school te gaan. Het ontlopen van de camera is voor deze leerplichtigen dan ook geen mogelijkheid.
In haar oordeel legt de rechter de link met dezelfde toets die onder artikel 21 Auteurswet (het portretrecht) gehanteerd wordt. Hoe dan ook rechtvaardigt het belang van RTL – het aankaarten van de misstand van pesten in het algemeen – de inbreuk op de privacy van de betrokkenen niet. Ook de beelden waarin de gezichten van de gefilmde leerlingen zijn geblurd mogen door RTL niet worden uitgezonden, nu hun identiteit, aldus de rechter, alsnog eenvoudig achterhaald kan worden.
Overigens zijn de eerste afleveringen van ‘Project P’ al op RTL te zien geweest. Omdat de gewraakte beelden slechts een klein deel van de uitzendingen uitmaken, heeft RTL besloten de afleveringen – uiteraard zonder de verboden scènes – alsnog gewoon uit te zenden.
